De Koreaanse schilder Yi Jeong leefde in de 16e eeuw, tijdens de late Joseon-dynastie. Hij wordt zelden genoemd naast de grote namen van de cartografie of de schilderkunst. Geen Mercator, geen Hokusai. En toch hangen in het National Museum of Korea en verwante collecties werken van hem die zich nergens naar richten — en nergens naar verhouden.
Geen enkele van zijn landschappen bevat een kompas. Geen enkele volgt de wetten van schaal of afstand. En toch zijn het kaarten. Geen topografie van plaatsen, maar van belevingen.
Yi Jeong noemde ze zelf geen schilderijen, maar “landschappen van geur en geluid.”
Beweging zonder meetlat
In zijn werken tekende Yi Jeong niet wat hij zag, maar wat hij ervoer. Berghellingen werden niet weergegeven naar hoogte of hoek, maar volgens hoe lang een geur bleef hangen. Rivieren stroomden volgens hun geluid, niet hun looprichting.
Zijn schilderingen zijn vaak uitgevoerd op lange, smalle vellen papier — horizontale scrolls — zonder begin- of eindpunt. Sommige worden van rechts naar links gelezen, andere omgekeerd. Yi Jeong zelf gaf geen instructie. Interpretatie was onderdeel van het beeld.
Tussen kunst en kaart
Moderne onderzoekers classificeren zijn werk als behorend tot de traditie van de literati painting (muninhwa), waarin landschappen meer weerspiegeling zijn van innerlijke gemoedstoestand dan van fysieke werkelijkheid.
Historica Shin So-ra noemde zijn werk tijdens een symposium over alternatieve navigatie:
“Een vroege vorm van mentale cartografie, waar herinnering en zintuig domineren over locatie.”
Zijn bekendste werken zijn op te sporen in de catalogi van het Nationaal Museum van Korea, waaronder:
- Landscape in Ink
- Scholar in Meditation
- Bamboo and Mountain in Mist
In het werk Scholar Viewing a Waterfall, toegeschreven aan een schilder uit zijn school of tijd, kijkt een eenzame figuur uit over een waterval die nergens vandaan komt en nergens heen lijkt te gaan. De stroom loopt niet, hij bestaat. De brug in het midden leidt naar niets.
Stilte als richting
Het Koreaans kent geen perfect woord voor ‘richtingloos’, maar Yi Jeong gebruikte in een van zijn colofons het karakter 無向 (muhyang) — letterlijk: ‘zonder richting’, maar ook: ‘zonder geur’.
Het suggereert dat geur zelf een navigatievorm kan zijn. En dat het ontbreken ervan een soort nulpunt is: een plek waar de kaart even ophoudt te bestaan, of juist begint.
Yi Jeong vandaag
In het Nationaal Museum van Korea in Seoul hangen meerdere van zijn werken, soms in wisselende tentoonstellingen. Er is weinig uitleg. De schilderijen staan zelden centraal. Ze vragen dat je blijft. Niet leest. Niet begrijpt. Alleen kijkt.
Een museumcurator zei daar ooit over:
“Je kunt deze kaarten niet lezen. Alleen ondergaan.”
En misschien is dat precies het punt. Niet om ergens te komen, maar om ergens even te zijn. Niet om te begrijpen, maar om iets mee te nemen wat geen naam heeft.
Locatie: 37.5665° N, 126.9780° O📷 Beeldverantwoording
Afbeelding 1: Scholar Viewing a Waterfall
Koreaanse schilderkunst, 16e eeuw (Joseon-dynastie)
Een figuur in rust bij een waterval, zonder duidelijke richting of schaal.
Bron: The Metropolitan Museum of Art (The MET)
Downloadlink (Public Domain):
https://images.metmuseum.org/CRDImages/as/original/DP158558.jpg
Collectiepagina: metmuseum.org/art/collection/search/72428
Afbeelding 2: Eight Views of the Xiao and Xiang Rivers
Joseon-school, traditioneel thema in Oost-Aziatische landschapsschilderkunst
Meerdere blikvelden op natuurlijke fragmenten, zonder lineaire narratief.
Bron: Los Angeles County Museum of Art (LACMA)
Mountain Village in Clearing Mist (one of the Eight Views of the Xiao and Xiang Rivers)
Korea, Joseon dynasty (1392-1910), early 16th century || Paintings; scrolls /// Hanging scroll; ink on silk. 31 7/8 × 18 7/8 in. (81 × 48 cm) Mount: 65 × 24 1/2 in. (165.1 × 62.23 cm)
Bekijk online:
https://collections.lacma.org/node/163110
Geef een reactie