• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud

Fernweh Magazine

Ontsnap. Steeds vaker. En verder..!

  • Actueel
  • Cultuur
  • Artikelen & Interviews
  • Colofon
  • Winkelmand

Artikelen & Interviews

Een bijzonder tafereeltje

Een bijzonder tafereeltje

by Redactie Fernweh Magazine · jun 3, 2022

In 1983 stonden drie danseressen terecht voor de rechtbank in Florida. Undercoveragenten zouden hebben geconstateerd dat de vrouwen ’te veel’ lieten zien, terwijl ze in een nachtclub werkten.

De aanklacht was verstoring van de openbare orde (‘indecency’).

De dansers zouden een lokale verordening hebben overtreden die naaktheid verbiedt op plaatsen waar eten en drinken wordt geserveerd. De advocaat van de vrouwen wees de rechter erop dat het damesslipje te groot zou zijn geweest om de lichaamsdelen te onthullen die de undercoveragenten beweerden te hebben gezien.

Dus vroeg de advocaat of zijn cliënten de dans die opgevoerd werd toen de agenten aanwezig waren, mochten laten zien. De rechter weigerde een dansdemonstratie in zijn privé-kantoor toe te staan, uit angst voor zijn vrij jonge carrière, maar stond wel een demonstratie in de rechtszaal toe. Hij zei later dat hij niet had verwacht dat de vrouwen dit in de rechtszaal zouden doorzetten.

De bijzondere foto van de rechtbankfotograaf laat zien wat er die dag gebeurde in de rechtszaal in Florida.

Danseres toont het bewijs
Danseres toont rechter het bewijs

Twee van de drie vrouwen draaiden zich om voor de rechter en lieten hun achterste aan hem zien. De rechter oordeelde toen dat hun slipje inderdaad voldoende groot was. Dit ongebruikelijke, bijzondere stukje bewijs… sprak de dansers vrij. De rechter was overtuigd door de (niet) naakte feiten.


Bron: Quora

Categorie: artikelen derden, diversen

Stilstaan bij stilte

Stilstaan bij stilte

by J. Stevens · mei 1, 2020

Tijdens deze Corona-crisis ervaren mensen meer stilte dan ooit. De straten liggen er verlaten bij vanwege de ‘intelligente lockdown‘ en we oefenen ons in niet-doen. Tijd om eens wat meer aandacht te besteden aan stilte. Want de ene stilte is de andere niet, zo zal blijken..!

Paul Goodman

Paul Goodman (1911–1972) was een Amerikaans romanschrijver, dichter, toneelschrijver, filosoof, rebel en psychiater. Hij wordt ook wel ‘De meest invloedrijke man waar je nooit van gehoord hebt’, genoemd. Deze intellectueel, vooral bekend om zijn sociale kritiek (o.m. op het Amerikaanse onderwijssysteem) in de roerige jaren Zestig van de vorige eeuw, schreef ook het inmiddels wat moeilijk te verkrijgen boek Speaking and Language – Defence of Poetry.

In dat boek hekelt Goodman de heersende academische, gestructureerde benaderingen in de linguïstiek. Volgens hem vermindert hierdoor juist de rol van creativiteit en spontaniteit in het dagelijkse vertoog en zelfs in de menselijke natuur. Maar daar gaat het hier nu even niet om

In zijn boek beschrijft hij ook iets waar wij nu, tijdens deze Corona-pandemie, mogelijk iets aan kunnen hebben. Zoals gezegd, is de ene stilte de andere niet. Dat blijkt wel uit deze passage van Goodman waarin hij negen soorten stilte onderscheidt en als volgt beschrijft:

Not speaking and speaking are both human ways of being in the world, and there are kinds and grades of each. There is the dumb silence of slumber or apathy; the sober silence that goes with a solemn animal face; the fertile silence of awareness, pasturing the soul, whence emerge new thoughts; the alive silence of alert perception, ready to say, “This… this…”; the musical silence that accompanies absorbed activity; the silence of listening to another speak, catching the drift and helping him be clear; the noisy silence of resentment and self-recrimination, loud and subvocal speech but sullen to say it; baffled silence; the silence of peaceful accord with other persons or communion with the cosmos.”

In onderstaande fraaie opname van het Amerikaanse radioprogramma ‘Stylus’ van radiostation WBUR uit Boston, leest de Britse literatuurcriticus en poëzie-kenner Christopher Ricks bovenstaande tekst ofwel deze ‘anatomie van stilte’ van Goodman voor in een mooi diep klinkende stem:

Als we de tekst nog eens uiteen rafelen dan worden de vormen van stiltes nog duidelijker (vertaald in het Nederlands):

Goodman begint met: “Niet spreken en spreken zijn beide menselijke manieren om in de wereld te zijn, en er zijn soorten en graden van elk.” Hij vervolgt dan:

  1. Er is de stomme stilte van sluimer of apathie;
  2. de nuchtere stilte die hoort bij een plechtig dierlijk gezicht;
  3. de vruchtbare stilte van gewaarzijn, de begrazing van de ziel, waaruit nieuwe gedachten opkomen;
  4. de levende stilte van alerte waarneming, klaar om te zeggen: “Dit … dit …”;
  5. de muzikale stilte die geabsorbeerde activiteit begeleidt;
  6. de stilte van het luisteren naar een ander die spreekt, de strekking ervan begrijpen en hem helpen duidelijk te zijn;
  7. de lawaaierige stilte van wrok en zelfverwijt, luide en subvocale spraak maar te nors om het te zeggen;
  8. verbijsterde stilte;
  9. de stilte van vreedzame overeenstemming met andere personen of gemeenschap met de kosmos. ‘

De vraag is nu wel: was Paul Goodman uitputtend in zijn indeling van stiltes? Of kun jij nog wel meer vormen van stiltes onderscheiden? En welke stilte bevalt je het meest? Laat het ons graag weten! En tot dan: veel prettige stiltes toegewenst!

En als uitsmijter voor de mensen die nu echt geïnteresseerd zijn, zie hieronder de trailer van de documentaire Paul Goodman Changed My Life:


BRONNEN:

  • Paul Goodman, Speaking and Language: Defence of Poetry, Random House Ltd, 1971
  • Brainpickings.org [voorgelezen fragment]
  • Thurman ‘Sparky’ Maddox, Oostelijk Havengebied Amsterdam, 5 december 2019 [header foto]

Categorie: Artikelen & Interviews, Boeken

Adem halen

Adem halen

by Redactie Fernweh Magazine · apr 15, 2020

De natuur haalt adem.

In diepe teugen wordt de schone lucht naar binnen gezogen. Vogels hebben het hoogste woord. Er is geen vuiltje aan de lucht.

Ondertussen is de vraag aan de orde hoe we de economie weer aan de praat krijgen. Wanneer kunnen we weer vliegen? Consumeren? Kopen? Met z’n duizenden tegelijk op een weilandje springen op de dreunende beat van DJ Huppelepup.

Als een verstokte roker die net zijn laatste sigaret heeft uitgedrukt verlangen we al weer naar de volgende. We weten heus wel dat het slecht voor ons is. Maar ja.

Symbolisch wel dat het Virus ons de adem beneemt. En de natuur weer wat lucht geeft. Zou het een boodschap zijn?

Maar luisteren we ook?

Kunnen we nog wel stil genoeg zijn om de subtiele boodschap van de natuur te horen? Of zijn we te druk met het redden van de economie en onze eigen kleine handeltje? Druk met zoomen, teamen, skypen… Alles om maar niet stil te vallen, stil te zijn. Want stel je voor dat we nu echt anders zouden moeten leven. Dat ons luxeleventje hier eindigt. Geen weekendjes Barcelona meer. Nooit meer in de file staan in je peperdure bolide. Nooit meer…

Nee, dan liever maar gewoon proberen te redden wat er te redden valt. In elk geval tot de volgende crisis. En de volgende.

Ondertussen haalt de natuur adem. Voor zolang als het duurt.


— Geschreven door: Ben Kuiken. Geplaatst met zijn voorafgaande, vriendelijk toestemming.

Afbeelding boven artikel: Yeh Tzu-Chi, Yan-Ming Mountain in June, 2009 – 2010, Tempera en olie op linnen, (122 x 224 cm). For sale on: Artsnet.com [‘fair use’].

Afbeelding in artikel: maker onbekend.

Categorie: artikelen derden, Filosofie

Stilstand door corona als bron van geluk

Stilstand door corona als bron van geluk

by J. Stevens · mrt 26, 2020

Juist het tot stilstand komen van het maatschappelijk leven vanwege de corona-pandemie, biedt ons misschien – geheel onverwacht – de juiste omstandigheid voor zoiets als… GELUK! In onderstaande geciteerde passage uit het essay van Arnon Grunberg: Het wonder van de stilstand. Het existentialisme van Le conseguenze dell’amore, legt de schrijver uit hoe dat mogelijk is:


Ordnung muss sein is geen typisch Duitse aberratie, maar een menselijk noodzakelijkheid. En die orde vereist een zekere onveranderlijkheid. Regelmaat is vertrouwen op stilstand. De vrijheid mag lonken, maar liefst niet de hele dag. Eigenlijk zo min mogelijk, wanneer zij uitsluitend tijdens de grote vakantie lonkt, is het al zwaar genoeg. De landerigheid die zo typisch is voor de vakantie, is weinig anders dan de vrijheid die werd afgewezen omdat het te warm was voor zoveel inspanning. Boven de 25 graden zou men vrijheid moeten afschaffen.

Goed, het leven is een ritueel. De vrijheid lonkt tijdens de grote vakantie, maar goddank is die zomer snel weer voorbij en kan de bestrijding van de anarchie traditiegetrouw met voortvarendheid ter hand worden genomen. Waar je dan op uitkomt is het wonder van de stilstand.

     Nu heeft stilstand in onze contreien om allerlei redenen een negatieve bijklank. In beweging moet het leven zijn. En de mens dus ook. Werken moet hij, en als hij klaar is met werken moet hij sporten, want werken betekent achter een bureau zitten en dat is zoals bekend ongezond. Stilstand is achteruitgang. Stilstand is onproductief. Stilstand is de dood.

     Ooit hechtte de aristocratie aan deze of gene vorm van stilstand, mede dankzij het door elkaar husselen van de standen, de vrijheid lonkte weer eens, werd productiviteit een moreel imperatief. Stilstand werd de vijand van de economie en daarmee de vijand van de mens. Hoe eigenaardig. Want het jagen op geluk is toch weinig anders dan het jagen op stilstand.

     Het geluk staat stil, zoveel is zeker. Het bed hoeft niet meer verlaten te worden, eindelijk vallen laken en wereld samen. De dienstmaagd verschijnt met de pannenkoeken, de po wordt geleegd, zelfs het weer is gestremd. ‘De ware paradijzen zijn de paradijzen die je hebt verloren,’ schreef Marcel Proust.

    Geluk is de toestand waarin je het verlorene nog even om je heen hebt. Je hebt het al verloren, maar het is er nog even. Het is nog niet weggehaald. Daarom is stilstand ook zo cruciaal voor het geluk. Elke beweging brengt de machine van het verlies op gang. En als die machine eenmaal op gang is gebracht, dan is er geen houden meer aan. Maar tegelijkertijd moet het paradijs om als zodanig herkend te kunnen worden al verloren zijn. Pas op het moment dat je het verliest, herken je het: sodeju, dat was het paradijs.

     Uitzicht op het eigen verlies dat nog net aaibaar is. Zoiets zal ik me dan maar voorstellen bij geluk en nu wordt pijnlijk duidelijk hoe hopeloos het najagen van dat geluk is. Waar iets nagejaagd wordt, verdwijnt de stilstand. Het najagen brengt onherroepelijk de machine van het verlies op gang.


BRONNEN
Citaat

Arnon Grunberg, Het wonder van de stilstand. Het existentialisme van Le conseguenze dell’amore, Nijgh & Van Ditmar, Amsterdam, 2013. (Dit essay maakt ook deel uit van de bundeling ‘Buster Keaton lacht nooit. Arnon Grunberg over film).

Foto

Thurman ‘Sparky’ Maddox 2020. Geplaatst met zijn vriendelijke toestemming.

Categorie: artikelen derden, Boeken, Cultuur, Filosofie

Blijven lopen. Op de hoogten van wanhoop

Blijven lopen. Op de hoogten van wanhoop

by J. Stevens · mrt 20, 2020

Het ‘juiste’ doen en het ‘foute’ nalaten? Daartoe zijn we zeker in tijden van Corona gehouden door de premier, door de Koning, de alziende blik van de buren of op zijn minst social media. Maar wat maakt ons er zo stellig over dat een dergelijk onderscheid te maken is (‘hamsteren deugt niet’) en dat wíj dit bovendien kunnen maken? En nu we toch even gedwongen stilstaan nu immers het maatschappelijk leven tot stilstand is gekomen, kunnen wij mijmeren over vragen als: doen wij in het ‘normale’ maatschappelijke leven wel ‘het juiste’? In onderstaande teksten wordt daaraan ook getwijfeld. Ze bieden op een intrigerende manier een aanknopingspunt en wellicht een welkom tegenwicht tegen al te veel (morele) zekerheid en misschien een uitnodiging om daar eens verder over te mijmeren. Je hebt nu immers toch niets anders te doen, nietwaar?

De Noord-Limburgse band Rowwen Hèze maakte ooit al in een liedtekst duidelijk dat er geen archimedisch punt is vanuit waar we goed of fout kunnen beoordelen. De tekst begint met passages over hoe schijnbaar oneerlijk het leven is, aan de hand van twee stereotypes:

Degenen die ervoor moeten vechten:

Ze zitte allien niemand kiekt nar ze um, ze griepe d’r altied net neave (Ze zitten alleen niemand kijkt naar ze om, ze grijpen er altijd net naast)
Ze vroage zich tien kier per dag af wurrum, wurrum giet ut noeit zoals ik ut wil (Ze vragen zich tien keer per dag af waarom, waarom gaat het nooit zoals ik het wil)

En degenen die het schijnbaar allemaal maar komt aanwaaien:

Altied goj zin maake zich noeit echt druk (altijd goede zin maken zich nooit echt druk)
Noeit um ‘n grapje verleage (nooit om een grapje verlegen)
Ze hebbe van alles en altied geluk (ze hebben van alles en altijd geluk)
Ze proate te hard en ze lache te veul (ze praten te hard en ze lachen te veel)
En met probleme zien ze zoe kloar (en met problemen zijn ze zo klaar)
Wat ze neet snappe dat is flauwekul (wat ze niet snappen dat is flauwekul)
En wat ze neet wiete is miestal neet woar (en wat ze niet weten is meestal niet waar)

En men vervolgt:

“D’n iene di rent veur zien leave (De ene rent voor zijn leven)

D’n andere wandelt hiel rustig vurbeej (De ander wandelt heel rustig voorbij)

Heej zuj d’r alles vur geave (Hij zou er alles voor over hebben)

En heej zet: ‘Ze moge ut hebbe van meej’ (En hij zegt: ‘Ze mogen het hebben van mij’)

Maar klopt dat eigenlijk wel, betwijfelt zanger Jack Poels het voorgaande – als een ware filosoof. En hij mijmert daarover in het vervolg van het lied:

Woar ge ok loept en wat ge ok bint (Waar je ook loopt en wat je ook bent)

Niemand de zeat ow wat good is of sleg (Niemand die zegt je wat goed is of slecht)

Niemand de wet wie verluust of wie wint (Niemand die weet wie verliest of wie wint)

Ge komt op ut end beej ow zelf tereg” (Je komt op het eind bij jezelf terecht).

 

Rowwen Hèze – Blieve Loèpe (Blijven Lopen)


Hiermee snijdt de Limburgse band treffend en op toegankelijke wijze een thema aan, waar de Roemeens-Franse filosoof Emil Cioran ook mee stoeide. Zijn werk kenmerkt zich in het algemeen door een intens filosofisch pessimisme. Zo hield hij zich in zijn werk bezig met lijden, verval en nihilisme. Kwam je bij Rowwen Hèze uiteindelijk nog ‘bij jezelf terecht’, qua morele oordelen, bij Cioran is dat nog maar zeer de vraag. Maar of dat zo erg is…?

Lees:

E.M. Cioran, On the Heights of Despair, The University of Chicago Press, 1996

 

E.M. Cioran (Rășinari, 1911 — Parijs, 1995)

 

 

Food for thought in deze tijden van Corona? Wat is beter in deze tijden: ‘Carpe diem? Memento Mori?’ Wie zal het zeggen. ‘Niemand die zegt je wat goed is of slecht / Niemand die weet wie verliest of wie wint / Je komt op het eind bij jezelf terecht’. Of misschien toch maar:

‘Be a snowflake dancing in the air, a flower floating downstream..!’


 

–

–

 

–

–

–

–

–

Categorie: Artikelen, Beeldende kunst, Boeken, Filosofie

Uit de dood (op)gekrast

Uit de dood (op)gekrast

by J. Stevens · jan 4, 2020

Dit is – in een notendop – het haast ongelofelijke verhaal van Bill Morgan: een verhaal over ups en downs in het leven. Nu ruim twintig jaar geleden, deden de volgende, haast ongelofelijke, gebeurtenissen zich voor.

In 1998 kwam Bill Morgan om het leven bij een auto-ongeluk. Maar liefst veertien minuten lang was hij klinisch dood. Hij werd desalniettemin succesvol gereanimeerd en belandde vervolgens in een coma van maar liefst twaalf dagen. Gedurende die tijd zweefde hij tussen leven en dood. Het ging soms erg slecht met hem. Maar hij ontwaakte weer. Het lot had andere plannen met de schijnbare pechvogel, zo zou blijken.

Binnen één jaar herstelde hij niet alleen volledig, hij verloofde zich met zijn geliefde én won een auto van $17 000 met een kraslot. Het kan verkeren. Maar dat is nog niet alles…

Een TV-ploeg van een nieuwszender die hem interviewde, gaf hem een kraslot en vroeg hem om in beeld na te spelen hoe hij eerder dat jaar, na uit de dood te zijn herrezen, de auto had gewonnen. En het ongelofelijke gebeurde… Live op camera won hij wéér! Nu maar liefst $250 000 en nog wel vol in beeld..!

Zit het jou vandaag ook even niet mee? Gefeliciteerd alvast? Want wie weet wat nog gaat komen..! 😉

 


Bronnen:

  • Bron 1: CNN, Bron 2: BBC, Check ook Youtube. Daar is het bewuste filmpje te zien
  • Coverfoto: Spencer Watson, Vancouver Canada, via Unsplash.com
  • foto: Liam Pozz genomen op de Sugar Pine Walk in Australie, via Unsplash.com

Als je dit verhaal ‘leuk’ vond, dan vind je misschien ook deze (haast) ongelofelijke, ronduit fabuleuze en / of soms hartverwarmende verhalen interessant? LEES VERDER:

Het fabuleuze verhaal van Xepsis Klerglemoss, uitvinder

Wat als een astronaut op de maan zou weigeren om terug te keren naar Aarde?

Wie wil niet ook een beetje Martin zijn?

HET BOS IN – 27 jaar alleen in de wildernis

Buitenwijk

Beruchte kajakziekte & De grootste ‘badass’

Wat zou jij doen als je nog 5 minuten te leven had?

De Samenzwering der Fietsers

Categorie: Artikelen, artikelen derden

BIER: Na het bitter komt het zuur

BIER: Na het bitter komt het zuur

by J. Stevens · mrt 10, 2019

Na het bitter komt het zuur, in de bierwereld tenminste. Dé trend gedurende de afgelopen jaren leek, zeker onder mannelijke brouwers (Gebrouwen door Vrouwen waarover we eerder schreven, deed er, opvallend genoeg, niet aan mee), om steeds bitterdere bieren te brouwen. ‘Bitterfris is al wat er is’, zo leek het. Vele oude en zeer nieuwerwetse, deels speciaal voor dit doel ontwikkelde, hopsoorten kwamen er aan te pas. Denk daarbij aan intrigerende namen Saaz, Styrian Golding, Hallertau, Hersbrücker en ook aan Amerikaanse hopsoorten, zoals Amarillo, Chinook, Simcoe, Cascade, Citra, Sorachi Ace, Galaxie, etc. Er bestaan op dit moment meer dan 150 soorten en elk jaar zijn er weer meer cultivars. Er kan dus nogal wat geëxperimenteerd worden met hopsoorten om tot unieke IPA’s te komen. En dat gebeurt dan ook volop. De India Pale Ale (kortweg: IPA. Spreek uit: ‘aj-pie-eej’ of gewoon Nederlandser: ‘ie-paa’), met een alcoholpercentage tussen de 5 en 7 procent* werd, een absolute hit.

Over de India Pale Ale (IPA)

De IPA is een oorspronkelijk Engelse bovengistende bierstijl die ontstond toen de Engelse ales een hoger alcoholpercentage en steviger hoprecept kregen dan bij pils gebruikelijk is. Zeker in de zomer is het niet te versmaden. Het is – mits goed gekoeld – heerlijk dorstlessend.

IPA Bier
IPA in cijfers. [Bron beeld: Gall & Gall]
Gaandeweg gaven de brouwers ook steeds meer aandacht aan de etherische olies die uit de hopsoorten vrijkwamen (een IPA in het glas een beetje verwarmen met je hand is om dezelfde reden een goed idee: de heerlijke geuren komen vrij). Zo hebben veel IPA’s een bijzondere afdronk van bijvoorbeeld tropisch fruit. Deze nuanceren de hopbitterheid. Juist de combinatie tussen het bittere en het exotische fruit zoals lychee maken IPA’s haast onweerstaanbaar.

Brittania Rule the Waves

Terecht erg populaire IPA van Brewdog: de ‘Punk IPA’

Toen Britain The Waves nog Rule‘de en India nog als kolonie had, verlangden de Britse soldaten, die daar gestationeerd waren naar hun favoriete thuisbieren. Elke Britse soldaat had in die tijd recht op een pint bier per dag. De destijds gebrouwen bieren bleken na aankomst in India, na een maandenlange (ca. vier maanden) zeereis, niet meer te drinken. Het is aan George Hodgson, een Britse bierbrouwer te danken dat de IPA ontstond en destijds echt populair werd. Hij realiseerde zich dat alcohol en hop kunnen dienen als natuurlijke conserveringsmiddelen. Hij zorgde er dus voor dat er bier gebrouwen werd met meer van beide.

Achteraf bleek dat er in die tijd ook al andere bierstijlen waren die de zeereis wel aankonden. Ook kwam boven water dat George Hodgson niet de eerste was die Pale Ale voor India brouwde. Hij was wél de populairste omdat zijn brouwerij op de vaarroute lag. Laten we dus vooral de legende in zijn waarde laten en vasthouden aan dit iconische verhaal over IPA.”  [Bron citaat: Gall & Gall]

IPA is nu een van de meest gedronken speciaalbieren ter wereld. Elke (micro)brouwerij geeft zijn eigen interpretatie van dit bier. Er is dus veel te ontdekken voor de liefhebber.


‘Arbeid is de ondergang van de drinkende klasse’

Tijdens mijn studententijd hing in café De Luifel op de Neude in Utrecht de spreuk: ‘Arbeid is de ondergang van de drinkende klasse’. De arbeider en overigens elke werkende zal het ongetwijfeld grinnikend gelezen hebben. Zo rond 1900 inWallonië, had de arbeider vaak recht op enkele pintjes tijdens en na gedane arbeid. Seizoensarbeiders mochten dagelijks (!) tijdens de oogst maar liefst 4 tot 5 liter ‘saison’-bier drinken. Dit gold ook als deel van hun loon. Het alcoholpercentage lag toen op ‘slechts’ ongeveer 3%.

Foto van schilderij jean-francois millet de arenleesters 1857
‘De Arenleesters’ van Jean-Francois Millet (1857) hadden vast ook zin in een Saison-biertje

Men had noeste arbeid verricht op het land in de brandende zon en dan had men wel zin in het verfrischen van den innerlijcken mensch. Speciaal voor dat soort gelegenheden waren er bieren voor de arbeider die heel anders waren dan de hierboven beschreven IPA. Niet de bitterheid maar een ‘zuurtje’ leste de dorst, vond men. De seizoensarbeider kon rekenen op, misschien wel het bekendste bierhuis in zijn soort: Saison – het is net als Luxaflex een soortnaam geworden.

Het Saison-bier is bezig aan een opmars. Na het bitter komt het zuur nu de bierwereld in. Dit gaat ongetwijfeld ook weer een trend worden. Vreemd is dat niet. Ook Saison-bieren grijpen terug op een rijk dorstlessend verleden en het brouwen ervan is een mooie uitdaging voor microbrouwerijen die daarin hun vakmanschap kunnen tonen. Met hete zomers als de laatste, kun je niet anders dan je erop verheugen.

Historie Saison

Saison Dupont, dé klassieker onder de saisons
Saison Dupont, dé klassieker onder de saisons

In grote boerderijen in Wallonië – vandaar ook de aanduiding ‘hoeve-brouwers’ of ‘farmhouse’ – brouwde men in de winter seizoensbieren (saison is uiteraard Frans voor seizoen) voor de seizoensarbeiders die daarmee in de oogstmaanden hun dorst zouden kunnen lessen. Dat deed men gretig. Een deel van de oogst werd gebruikt om deze bieren te maken. Door ze te laten uitvergisten, zat er bijna geen suiker meer in. Ook hier werd destijds weer veel hop als conserveringsmiddel omdat er gebrouwen werd in de winter en de oogstmaanden pas bijvoorbeeld in de zomer waren. Saison-bieren zijn ongefilterd en meestal goudblond tot amberkleurig met een alcoholpercentage tussen de 5 en 6,5 procent.

Veel keuze in saisons..!

Criteria

Wat is een saison-bier? Mag elke brouwer dat bepalen? Non! De brouwers hebben saison-criteria opgesteld. Je mag op maximaal twee punten, wellicht een Belgisch compromis, van deze criteria afwijken:

Smaak & kleur

Kerel (‘Says it all) Saison uit België: ‘Best Design’ op de Beer Awards 2018. De jury over dit bier van Brouwerij VBDCK: “Een toegankelijke dorstlesser, gemaakt van verschillende soorten hop en graan”.

  • Goed gehopt en/of gekruid
  • Bier van een hoge gisting met nagisting in de fles
  • Alcoholpercentage van 5% tot 6,5%
  • Donker blond tot amberkleurig
  • Hoge vergistingsgraad die zorgt voor een ‘droog’ bier
  • Hoofdzakelijk gebruik van gerstemout, al is het mogelijk andere granen zoals tarwe te gebruiken
  • Dorstlessend karakter

Overige eisen

  • Gebrouwen in de provincie Henegouwen, België
  • Vooral regionaal verkrijgbaar
  • Afgevuld in flessen van 75 cl

Vele kruiden en specerijen zoals sinaasappelschil, koriander en gember en een peperige soort gist worden geregeld toegevoegd maar dit is geen eis. Veelal worden er ook lokale ingrediënten gebruikt, die dan bijvoorbeeld in de zomer geoogst waren en in de winter in het bier gedaan werden bij het brouwen. Door de komst van moderne koelmogelijkheden kon men saison voortaan het hele jaar lang brouwen.

Voorbeeld van een historisch Saison-biertje

Afbeelding Saison Voisin bier
Saison Voisin

Een voorbeeld van een Saison-biertje met een lange geschiedenis is bijvoorbeeld Saison Voisin:

Het wordt al zo’n 150 jaar gebrouwen in de provincie Henegouwen en was bedoeld als zomerbier, gebrouwen van maart tot juni. In het begin kon men niet in de zomer brouwen en koelen, het bier was zuur en geïnfecteerd. Het probleem werd opgelost door het bier te versnijden [dit is: mengen met andere bieren, red. FW], enorm te kruiden [in die tijd vaak ook met giftige kruiden zoals bilzekruid, red. FW], te verzoeten met caramel of met behulp van een ossepoot het bier beter te klaren om zo de zure smaak te verdrijven.” [Bron]

oersoep sergeant pepper saison 33cl
De ‘Sergeant Pepper’ van Oersoep: een heerlijke ‘saison’ uit Nederland

Het Duitse Reinheidsgebot dat haar oorsprong vindt in het hertogdom Beieren (1516!) beoogde overigens aan die onhygiënische praktijken een einde te maken. Naast de hierboven genoemde dubieuze ingredienten werden er ook nog andere giftige kruiden toegevoegd en zelfs ongebluste kalk was geen uitzondering. Met deze oer-warenwet die inhield dat bier alleen gemout gerst, water en hop mocht bevatten (bovendien verbood het, het gebruik van kruiden en vruchten) en de huidige Europese regelgeving hoef je voor al te ongezonde ingrediënten niet meer bang te zijn. Saison Voisin bestaat (herboren) nog steeds:

Saison Voisin, 5 vol.% alc. Goudblond, lichtamber van kleur; Co² iets boven normaal met een gelijkmatige schuimkraag. Gebrouwen met putwater en mede daardoor een hoog ijzergehalte.

Gebrouwen sinds 1876 in de voormalige hoeve-brouwerij Voisin in Flobecq (Vloesberg) aan de taalgrens, waar vanaf 1984 niet meer wordt gebrouwen.

Zij hebben wel een Saison verdiend, na het hooien!

De laatste brouwer, Léon Voisin, leeft nog steeds en was betrokken bij het eerste nieuwe brouwsel, volgens zijn receptuur, in 2001, in de nieuwe ‘kasteel’brouwerij van Pierre Delcoigne in Ath: La Brasserie des Géants.

De tegenwoordige Saison Voisin is verrassend doordrinkbaar, is ongefilterd met nagisting op 33 cl. fles. De geur is bitterig, metalig en lichtjes fruitig. Weinig zoet en/of kruiden in dit bier te herkennen. Een droog bier dat zeer ver is uitgegist. Korte nasmaak.” [Bron: hier | Geschreven door: J. van Bragt]

Bovendien geldt:

Volgens de Belgische Biergids valt de Saison Voisin van Brasserie des Géants het beste in de smaak in ons land [i.c. België, red. FW]. Het amberkleurige bier met vijf procent alcoholgehalte krijgt acht punten op tien. Opvallend is dat dit een lokaal bier is, en daarmee voor andere en veelal grote biernamen eindigde zoals de Westmalle Tripel.” **

Een ‘saison’ bij het eten?
In het algemeen is Saison heel goed te combineren met eten. Denk eens aan een combinatie met een zacht gerijpte geitenkaas. Ook met kip of kalkoen uit de oven gaat dit bier prima samen. En wat te denken van een lichte vis met citroen? Het past erg goed bij het saisonbiertje dat immers veelal een citrusachtig palet in zich herbergt.


DIEET TIP
Hop en gerst zijn planten,
Dus technisch gezien is bier een salade.

Havenarbeiders en dragers drinken ‘Porter’

Ook in de stad en specifiek ook in havens werd door arbeiders hard gewerkt. Ook de gemiddelde dokwerker, straat- en rivierdrager (vgl. de ‘Zakkendragerssteeg’ in Utrecht) bijvoorbeeld, lustte wel een biertje. In Londen werden deze lieden ‘Porters’ genoemd. Hun gelijknamige biertje, namelijk een een donker van bruin bier afgeleid bier met een flinke dosis hop: de ‘Porter’.

Foto: The Shawshank Redemption
Red (Morgan Freeman): “We sat and drank with the sun on our shoulders and felt like free men”.
In: The Shawshank Redemption

Hoe zoiets gegaan moet zijn, is te zien in de film The Shawshank Redemption die zich pas veel later, namelijk in de jaren ’50 van de vorige eeuw afspeelt. De gevangenen pauzeren even van het werk, namelijk het teren van het dak van de gevangenis. Zittend in de zon, genieten ze van een biertje dat Andy Dufresne (Tim Robbins) voor ze geregeld heeft. Deze heeft Captain Hadley (Clancy Brown) ervan overtuigd een paar biertjes voor zijn collega’s te laten aanrukken, als tegenprestatie voor zijn fiscale dienstverlening.

Afbeelding: Bier drinken na gedane arbeid in The Shawshank Redemption
Gevangenen drinken bier na gedane arbeid in de film: ‘The Shawshank Redemption’ die zich afspeelt in de 50’er jaren van de vorige eeuw.

De geschiedenis en ontwikkeling van stout en porter zijn vervlochten. Men denkt dat de naam stout voor donker bier is ontstaan doordat een sterke porter wel een extra porter of een stout porter werd genoemd. De term stout porter zou dan later afgekort zijn tot stout. Guinness Extra Stout werd bijvoorbeeld eerst Extra Superior Porter genoemd en kreeg pas de naam Extra Stout in 1840. Ook de rijke historie van dit arbeidersbiertje is herontdekt en sinds ca. 2000 al bezig met een gestage opmars.”

Zie hier (Wiki) voor de historie van Porter-bier. We laten deze biersoort hier verder buiten beschouwing.

Hop blijft kortom erg populair maar na de trend van bitter, bitterder, bitterst lijkt nu toch ook een zuurtje en wat kruidigheid zeer welkom te zijn. Naast IPA’s zijn dus de Saison-bieren ook volop in opkomst. Het teruggrijpen op de historische arbeidersbiertjes met veel hop blijft onverminderd populair (zowel IPA als Saison). Ook deze zomer hoeven we in ieder geval niet bang te zijn dat onze dorst onlesbaar blijft…!

Ik sluit af met een gebed uit België waarvan de bron mij onbekend is en met een welgemeend: Proost!

Het Onze Vaderbier

Onze pint die in de bierglazen zijt
Geprezen zij uw smaak
Uw schuim kome
Het drinken geschiede
Aan tafel als aan de toog

Geef ons heden ons dagelijks bier
En vergeef ons onze katers
Gelijk ook wij overgeven in de goot
En leidt ons niet naar de cola
Maar verlos ons van een volle blaas

Want alcohol is de heerlijkheid
De kracht van de zattigheid
Tot aan sluitingstijd

Amen

 

* het alcoholpercentage van een Imperial IPA ligt vaak hoger


OVERIGE BRONNEN EN VERWIJZINGEN:

Het beste Belgische bier: Saison Voisin of Westvleteren Twaalf?

  • Wij kochten de Saison Dupont (klassieker!), Kerel (‘Says it all’) Saison en de heerlijke Oersoep Sgt. Peppers in Amersfoort bij:

www.bierwinkelhop.nl

  • En wij kochten in Utrecht de SonnenBorgh van De Leckere, de saison van St. Feuillien (klassieker!), de Saison de Dottignies van De Ranke, de KoekeDam Saisonstijl van Het Nest en de Soleil Levant (limited edition 2018) van het Brussels Beer Project in Utrecht bij: https://www.biermanenbierman.nl Ter info: in deze speciaalzaak heeft men nog zeker ±15 saisons op voorraad (Nederlands, Belgisch, Amerikaans [Farmhouse], etc.)

Als je dit interessant vond, vind je dit misschien ook leuk om te lezen:

Landgoed Croy: snijboon, de freule en het bier

Bier met een vrouwelijke touch

Floddergats — in de voetsporen van de Keizer

“Mensen die van wijn houden, zijn altijd leuk”

Koffie als levenswijze

Tao, ook in een koffie verkeerd

De geheimzinnige ambachtslieden die rijst polijsten

Categorie: Artikelen & Interviews, Cultuur, Eten & drinken Tags: Bier, Drank, Saison, Trend

  • Ga naar pagina 1
  • Ga naar pagina 2
  • Ga naar pagina 3
  • Interim pagina's zijn weggelaten …
  • Ga naar pagina 22
  • Ga naar Volgende pagina »

Copyright © 2023 Fernweh Magazine · Log in

  • Home
  • Winkel
  • Winkelmand
  • Mijn account
  • Inschrijven voor de nieuwsbrief