In de nietsontziende strenge winters die het Japanse Noorden kenmerken, trotseert een ploeg ambachtslieden bijzonder zware werkomstandigheden om zich te wijden aan een tweeduizend jaar oude traditie. Zo laten zij uiteindelijk iets unieks ontstaan: Sake (Japans: 酒). ‘Dompel’ je onder in deze visueel aansprekende documentaire waarin de geheimzinnige wereld van het brouwen van sake belicht wordt en zie welke enorme offers het vraagt van de vaklieden en hun familie.
Misschien verlang je er na het zien van deze film naar om deze specifieke millenia-oude kwaliteitsdrank zelf te proeven [online bestellen kan hier: Sakelicious]. Maar je hoeft geen drinker te zijn noch speciaal geïnteresseerd in Japanse cultuur om gefascineerd te raken bij het zien van de werkzaamheden in de Tedorigawa Brouwerij. Honderdvijftig jaar geleden is deze opgericht en het is nog steeds een familieonderneming. Het is tegenwoordig een van de laatste brouwerijen die deze rijstwijn, volgens een met uitsterven bedreigde ambachtelijke brouwmethode, nog volledig met de hand maakt. The Birth of Sake gaat dan ook niet slechts over een drank, over het cultiveren van een traditie of over een unieke manier van produceren die deel is van Japans rijke culturele verleden; nee, de film belicht vooral ook een waardevolle, door het in onze maatschappijen heersende industriële paradigma van massaproductie en de bijpassende get-rich-quick-mentaliteit bedreigde manier van samenwerken en ‘maken’.
Wat is sake eigenlijk? Men spreekt wel over rijst(e)wijn, hoewel het eigenlijk geen wijn is. Officieel heet sake die gemaakt is van rijst in Japan seishu (清酒; “klare alcohol”). Een andere titel die het Japans nationaal onderzoeksbureau voor het brouwen van sake in 1973 geïntroduceerd heeft en die tegenwoordig vaker gebruikt wordt is nihonshu (日本酒; “Japanse alcohol”)
Voordat de rijst gestoomd kan worden op de bij deze brouwerij nog gehanteerde ambachtelijke wijze, moet de rijst geprepareerd worden door de rijst te polijsten. Zo worden ongewenste eiwitten en vetten verwijderd. Bij ‘Daginjo’, ofwel saké van de hoogste kwaliteitsklasse, duurt het polijsten meer dan 60 uur. Daarmee wordt 50% van de buitenste schaal van de rijst weggepolijst.
De New York Times vergelijkt de cinematografie van ‘Birth of Saké’, waarin subtiele beelden van lucht, zee en ochtendlandschappen te zien zijn, zelfs met de onvolprezen houtsnedes van Hokusai. Misschien is dat een beetje te cliché maar regisseur Erik Shirai levert inderdaad een bijzondere, poëtische film af die de moeite van het kijken zeker waard is. Maak bijvoorbeeld kennis met de charismatische meesterbrouwer, veteraan Yamamoto (65) en met Yasuyuki Yoshida (27) die als jongeling (zesde generatie!) actief is in de brouwerij. Een ode aan ambachtsmensen wier levens in het teken staat van (het levend houden van) een steeds zeldzamer wordend métier. Kanpai!
De film kijken? Dat kan via:
[…] De geheimzinnige ambachtslieden die rijst polijsten […]