Nixon treedt af vanwege Watergate. “Tegen Ellsberg werd een arrestatiebevel uitgevaardigd. Hij dook onder en – net als bij Assange – werden er allerlei pogingen ondernomen hem in diskrediet te brengen.”
Wikileaks
Column door: Max Pam (zoals uitgesproken door hem in Buitenhof d.d. 5 december 2010)
De jacht op Julian Assange, woordvoerder van Wikileaks, confronteert het westen met de vraag in hoeverre de democratische wereld wordt ondermijnd door de publicatie van geheime documenten.
Hoe verhouden openbaarheid en vrijheid van meningsuiting zich tot en privacy en staatsveiligheid? Is alles wat door democratische overheden wordt ondernomen in principe openbaar, of komt er een moment dat die openbaarheid moet wijken voor een hoger belang? En wie bepaalt dan wanneer dat moment is aangebroken?
Door Wikileaks zijn 250.000 vertrouwelijke documenten op internet gezet, met als gevolg dat Assange door Interpol wordt gezocht. Steeds hoor je dat men weet waar hij zit, maar desondanks is hij nog niet gearresteerd. Het lijkt een kat-en-muis-spel, waarbij de kat kennelijk twijfelt of hij wel moet toeslaan.
Groot is de stelligheid waarmee door sommige overheden wordt verklaard dat de onthullingen “een immense schade hebben toegebracht”, maar tot dusver is weinig overtuigend uitgelegd waaruit die schade precies uit bestaat.
Is een Derde Wereldoorlog door Wikileaks naderbij gebracht? Ik heb vooralsnog niet de indruk.
Daartegenover staat dat diezelfde onthullingen ook worden gekleineerd: die 250.000 documenten zouden nauwelijks iets nieuws hebben geopenbaard. Dat lijkt een paradox. Als er inderdaad zo weinig nieuws bij is, waar maken de betrokken landen zich dan zo druk over?
Misschien zijn het ook niet de onthullingen die zo’n indruk maken, maar is men vooral gechoqueerd door wat iedereen eigenlijk al weet en waarvan men nu de bevestiging ziet, namelijk dat er niets menselijks vreemd is aan al die regeringsleiders, diplomaten en politici. Van Poetin tot Sarkozy, van Karzai tot Berlusconi, zij blijken allemaal net zo ijdel, dom en koppig als u en ik.
Het zijn ook nog roddelaars, die graag kwaad te spreken. Ook daarin verschillen zij nauwelijks van u en ik. De laatste jaren wordt veel gesproken over leiderschap, maar als uit Wikileaks één ding naar voren komt, dan is het wel dat achter de mythe van het leiderschap voornamelijk kleinmenselijke karaktertrekken schuil gaan.
De laatste jaren wordt veel gesproken over leiderschap, maar als uit Wikileaks één ding naar voren komt, dan is het wel dat achter de mythe van het leiderschap voornamelijk kleinmenselijke karaktertrekken schuil gaan.
In dat opzicht zou Wikileaks wel eens louterend kunnen werken, want in een democratie is het noodzakelijk dat de boven ons gestelden met enige regelmaat te horen krijgen hoe er door anderen over ze wordt gedacht. Het zal politici tevens leren geheim te houden wat echt geheim moet blijven.
De ontwikkeling, ingezet met Wikileaks, is onstuitbaar en onomkeerbaar. Wanneer Assange wordt gearresteerd, zal hij op datzelfde moment de martelaar zijn van de vrije wereld. In 1971 was het Daniel Ellsberg die geheime documenten over de Vietnamoorlog – de zogenaamde Pentagon Papers – doorspeelde aan The New York Times. Tegen Ellsberg werd een arrestatiebevel uitgevaardigd. Hij dook onder en – net als bij Assange – werden er allerlei pogingen ondernomen hem in diskrediet te brengen. Van staatswege is hem zelfs aangeraden zelfmoord te plegen. Tegen Ellsberg werd 115 jaar gevangenisstraf geëist.
President Nixon, die ook hier een bedenkelijke rol speelde, hield er een blauw oog aan over, maar de Amerikaanse democratie overleefde de kwestie moeiteloos. Ellsberg werd tenslotte vrijgesproken en dezer dagen is hij een vaste gast in elke Amerikaanse talkshow.
Oh, ik kan bijna niet wachten totdat op Wikileaks wordt gepubliceerd hoe Rusland aan het wereldkampioenschap voetbal is gekomen. Zet hem op, Assange!
Oorspronkelijke bron artikel: https://www.vpro.nl/programma/buitenhof/afleveringen/44024884/items/44259438/
Geef een antwoord