oochelaar Ben Ali Libi krijgt een gedenkteken in zijn geboortestad Groningen. Dat is bijna 75 jaar nadat hij door de nazi’s op 48-jarige leeftijd vermoord werd. Het Dagblad van het Noorden meldt dat het wordt bevestigd aan een muur van bioscoop Pathé, aan de Ruiterstraat.
Ben Ali Libi, geboren als Michel Velleman, werd op 2 juli 1943 vermoord in Sobibór. Als goochelaar – illusionist had hij de eer om op te treden voor onder meer prins Hendrik en voor de (toen al voormalige) Duitse Keizer Wilhelm. Overdag trad hij op voor kinderen en ’s avonds in grote cabaretvoorstellingen. 
Tijdens de oorlog bleef hij doorwerken. Zelfs toen de nazi’s hem en andere Joden het werken vrijwel onmogelijk maakten, ging hij door bij de Culturele Afdeling van de Joodse Raad en gaf hij goochelles aan huis [zie afbeelding]. Op 24 mei 1942 in Kamp Molengoot trad hij voor het laatst op.
Tijdens een razzia in juni 1943 werd hij met zijn gezin (zijn zoon ontsnapte aan de nazi’s omdat hij even niet thuis was. Hij overleefde als enige van het gezin, door vervolgens onder te duiken) in zijn huis aan het Merwedeplein in Amsterdam opgepakt. Van daaruit werd hij naar kamp Westerbork vervoerd en vervolgens op 29 juni naar vernietigingskamp Sobibór waar hij, zoals helaas zovelen, vermoord werd.
Ben Ali Libi werd in de huidige tijd weer bekend via een gedicht van Willem Wilmink uit 2003 [zie hiernaast] en waarschijnlijk nog meer door de emotionele televisievoordracht daarvan door acteur en presentator Joost Prinsen in de NPS-documentaire uit 2004: Willem Wilmink – Dichter in de Javastraat, geregisseerd door documentairemaker Dirk Jan Roeleven die naar aanleiding van die voordracht in 2015 besloot alsnog een volledige documentairefilm te maken van het leven van Ben Ali Libi. Herman van Veen voorzag het gedicht overigens in 2009 van muziek. De initiatiefnemers voor het gedenkteken zijn bibliothecaris Douwe van der Bijl en dichter Kasper Peters. Het gedenkteken zal bestaan uit metalen letters die een strofe uit het gedicht weergeven en de ethische vraag stellen:
Jouw paradijs, hoeveel ruimte is daar‘
Optreden van Ben Ali Libi in 1937 bij Vroom & Dreesman (V&D) in Breda.
–
Ben Ali Libi
Op een lijst van artiesten, in de oorlog vermoord,
staat een naam waarvan ik nog nooit had gehoord,
dus keek ik er met verwondering naar:
Ben Ali Libi. Goochelaar.
Met een lach en een smoes en een goocheldoos
en een alibi dat-ie zorgvuldig koos,
scharrelde hij de kost bij elkaar:
Ben Ali Libi, de goochelaar.
Toen vonden de vrienden van de Weduwe Rost
dat Nederland nodig moest worden verlost
van het wereldwijd joods-bosjewistisch gevaar.
Ze bedoelden natuurlijk die goochelaar.
Wie zo dikwijls een duif of een bloem had verstopt,
kon zichzelf niet verstoppen, toen er hard werd geklopt.
Er stond al een overvalwagen klaar
voor Ben Ali Libi, de goochelaar.
In ’t concentratiekamp heeft hij misschien
zijn aardigste trucs nog wel eens laten zien
met een lach en een smoes, een misleidend gebaar,
Ben Ali Libi, de goochelaar.
En altijd als ik een schreeuwer zie
met een alternatief voor de democratie,
denk ik: jouw paradijs, hoeveel ruimte is daar
voor Ben Ali Libi, de goochelaar.
Voor Ben Ali Libi, de kleine schlemiel,
hij ruste in vrede, God hebbe zijn ziel.
_____________
Willem Wilmink
Uit: Je moet je op het ergste voorbereiden
Uitgeverij Bert Bakker 2003
Het gedicht voorgedragen
Ester Naomi Perquin – Meervoudig afwezig
