‘Meervoudig afwezig’ – verrukkelijke poëzie

Het is niet om te recenseren maar om aan te bevelen, dat ik over deze dichtbundel schrijf. Ester Naomi Perquin (1980) is dit jaar Dichter des Vaderlands. Net voordat ze de titel aanvaardde, verscheen haar bundel Meervoudig afwezig. De wereld die zij daarin dicht, is volgens haar uitgever: “Persoonlijker en scherper” en “aaweziger” dan in haar voorgaande vier. Dat mag zo zijn maar die aanwezigheid maakt haar wereld er niet minder ingewikkeld op. In de opdracht bij deze bundel haalt ze Fernando Pessoa aan: “Er schuilt ongeloof in ieder uur”. En over het “Noodgedwongen wezen van de mens: ons vermoeden” is ze op de achterflap duidelijk. In het universum van Perquin zijn ongeloof en vermoedens constanten maar de vertedering bijvoorbeeld weer niet. Die kan opraken en de motor doen afslaan.

Op een dag geef je het kind een klap

Het is toeval dat het kind zijn recent gekochte schoenen

niet meer past. Toeval dat het natte zwemspullen op de trap

heeft gelegd, waarin een keur aan schimmels is ontstaan.

 

Het is toeval dat het kind groot genoeg is om boven je navel uit te komen,

er meningen op nahoudt en slechte tafelmanieren. Dat het op de

witte muur, in kleine letters zijn naam heeft geschreven.

 

Het krijgt de klap immers niet omdat het te groot is geworden

of om wat het verkeerd heeft gedaan.

 

Het krijgt de klap omdat de vertedering op is geraakt. Alles hapert.

‘De vertedering heeft ons ver gebracht,’ zeg je. ‘Maar

de tank is leeg, de motor slaat af.’

 

En je kijkt naar het kind. En je geeft het een klap.

Hoe verwant maar toch anders is haar wereld dan die van Kopland in Alles op de fiets (1969). Bij hem is hetzelfde ‘feitelijk’ aan de orde, maar niet omdat de vertedering op is, maar zich juist voordoet als uitzondering op of in strijd met de constante aanwezigheid ervan:

Een moeder

loopt langzaam naar haar kind om

het niet te laten schrikken,

pakt het voorzichtig op om

het niet te beschadigen,

slaat dan keihard.

Eén zelfde gebeurtenis beschreven door twee dichters met verschillende poëziebrillen op. De thema’s (schijnbare) aanwezigheid en afwezigheid zijn ook in het openingsgedicht van / inleiding tot de bundel (“Onze professor legde het nog één keer uit.”) op intelligente wijze aanwezig alsook in de titel van de bundel. Knap is ook dat ze dat in het hoofdstuk ‘De delen’, dat gaat over grijpbare gebeurtenissen en zaken zoals wandeling, scheiding, therapie, doos, echtpaar, kind verbindt met grote filosofische en levensbeschouwelijke thema’s als: schepping, God, vader, dood in het hoofdstuk ‘Het totale’. Lees deze bundel, ga hem lezen, heb hem gelezen of laat hem altijd (ge)lezen (zijn)!

Over de titel

Wat betekent de titel? Het verhaal wil dat Ester Naomi Perquin recent in een dierentuin was, zo vertelde ze in VPRO’s Boeken op 15 januari 2017. Daar hoorde ze een meisje in een buggy roepen: ‘Kijk mam, olifanten!’ De moeder was aan het bellen en bevond zich via haar mobieltje zó op haar werk waar van alles zoek was, dat ze eigenlijk op beide plekken níet aanwezig was, bedacht Perquin. De titel Meervoudig afwezig refereert daaraan. Perquins gedichten zitten vol humor en spelen op een intelligente manier met hoe het (nog niet) was, hoe het (n)ooit zal worden of wat altijd / nooit zal zijn (geweest).

Wegens logistieke problemen.

Op woensdag ontvingen we een doos

waarin zich onze toekomst bevond.

 

Dat was natuurlijk een vergissing, we hadden het direct begrepen.

De fabrikant klonk paniekerig aan de telefoon.

 

Niet openmaken, wat u ook doet, niet openmaken. Er komt direct

iemand aan om de doos weer op te halen.

 

We wachtten. We zetten de doos intussen midden in de kamer,

op het kleed. Het was een flinke doos. En zwaar.

We trokken conclusies, dronken thee.

 

Toen legden we om beurten een oor tegen het karton. Er was,

heel zacht, muziek te horen. Het geluid van kraanvogels

die hoog overvliegen. Geroezemoes. Een stoomtrein,

duidelijk een stoomtrein die vertrok.

 

Toen er werd aangebeld hadden we juist het plakband doorgesneden.

Er stroomde licht tevoorschijn, als vocht uit een wond.

‘Ik kom de doos ophalen,’ schreeuwde iemand

door de brievenbus.’Doe open.’

 

Maar wij stapten voorzichtig de doos in en zagen

dat we mooier dan ooit vergeten zouden wat we

dachten dat ons te wachten stond.

 

Ester Naomi Perquin – Meervoudig afwezig
ISBN 9789028261631
€ 16,99