maatschappij

Waar de dood wordt gevierd: maak een feest van troost

by J. Stevens · okt 11, 2025

In Nederland is de dood vaak een stille gast, niet een feest waar de dood wordt gevierd. Want hier heerst een taboe op de dood: we stoppen haar weg in kerken, uitvaartcentra aan de rand van de stad en begraafplaatsen die weinig met het dagelijkse leven te maken hebben. Het ritueel is ingetogen en zwart: een wake, een mis, een plechtigheid, gevolgd door koffie met cake. Het verdriet krijgt vorm, maar zelden het leven dat eraan voorafging. Alsof de dood alleen maar een breuk is, en geen herinnering waard om midden in ons bestaan te staan.

Toch laten andere culturen zien dat het ook anders kan: dat rouw een viering kan worden, en dat de dood een aanleiding kan zijn om het leven juist opnieuw te bevestigen.

Mexico: een jaarlijkse reünie waar de dood wordt gevierd

In Mexico wordt de dood ieder jaar opnieuw omarmd tijdens Día de los Muertos. Families bouwen altaren vol foto’s, bloemen en eten. Ze nodigen hun doden symbolisch uit terug te keren en vieren zo de band die nooit volledig verdwijnt. Het is verdriet én feest, maar vooral: gemeenschap.

New Orleans: dansen achter de kist

Een land waar de dood wordt gevierd en niet alléén wordt gerouwd.

In New Orleans transformeert de jazz funeral rouw in ritme. Na de plechtige mars volgt de second line, waarin muziek en dans de straten vullen. Omstanders sluiten aan, dansen achter de fanfare en maken zo deel uit van een collectieve troost waarbij de dood wordt gevierd. Het leven wordt niet uitgewist, maar herdacht in klank en beweging.

Luister naar deze uitvoering van de beroemde St. James Infirmary Blues, een uitvaartsong bij uitstek, met een lange traditie in New Orleans. Soms luidt een deel van de tekst ook:

‘Put a Jazzband on my tailgate,

to raise hell as we go along.’

Over het vieren van de dood gesproken…

Ghana: verhalen in hout

De Ga in Ghana bouwen kisten in de vorm van vissen, vliegtuigen of instrumenten: symbool voor het levensverhaal van de overledene. Het grafobject spreekt nog één keer hardop, voor het in de aarde verdwijnt. Hier is de dood geen stilte, maar de laatste anekdote in een levensboek.

Madagascar en Indonesië: dialoog met de doden

In Madagascar openen families eens in de zoveel jaar de graven om de lichamen opnieuw te wikkelen en ermee te dansen. Voorouders blijven zo aanwezig in het sociale leven.

Bij de Toraja in Indonesië duurt het afscheid soms maanden of jaren. De overledene verblijft thuis tot de grote ceremonie plaatsvindt, waarbij de hele gemeenschap samenkomt. De dood is hier geen abrupt einde, maar een proces dat verbondenheid schept.

Nederland: voorzichtig in beweging

Ook in Nederland verandert de toon. Steeds vaker wordt een uitvaart een “viering van het leven”: persoonlijke muziek, borrels, bijeenkomsten in theaters of tuinen. Toch blijft dit vaak iets voor de intieme kring, in beslotenheid en met voorzichtigheid. De dood blijft bij ons een buitenstaander, een taboe.

Een pleidooi voor het midden van de stad

Bij ons wordt de dood weggestopt in kille oorden. Zijn er nog plaatsen waar de dood wordt gevierd

Wat als we de dood niet langer zouden wegstoppen? Stel je voor dat het afscheid plaatsvindt op het dorpsplein, in de straat of in het buurthuis. Dat buren, vrienden en voorbijgangers niet alleen toeschouwers, maar ook deelnemers worden in de erkenning van iemands leven. Dat rouw en viering niet gescheiden worden, maar samenvallen.

De dood hoort niet alleen bij ziekenhuizen en uitvaartcentra. Ze hoort bij het leven. Een gemeenschap die dat erkent, kan het verlies beter dragen en tegelijk de kracht van verbondenheid ervaren.

Maak een feest van troost

De dood is niet alleen een leegte die zwart gekleed moet worden. Ze kan ook een aanleiding zijn om kleuren, klanken en verhalen terug te halen. Een feest van troost is geen ontkenning van verdriet, maar een erkenning dat een leven gevierd mag worden.

Het zou misschien goed zijn als we in Nederland de dood weer durven toelaten in het hart van onze wijken en steden. Niet weggestopt achter de deuren van uitvaartcentra, maar midden in het leven dat doorgaat. Want wie leert de dood te vieren, leert tegelijk het leven dieper lief te hebben.

Wat vind jij? Moet de dood een centralere plaats krijgen in onze samenleving en niet langer weggestopt worden? Laat het ons weten. Meepraten? Laat een bericht achter in de commentaren, hieronder.

Kaizen niet alleen toepasbaar in industrie, maar ook in non-profit

by J. Stevens · nov 30, 2010

In het volgende artikel wordt getoond dat specifieke technieken uit Toyota Productie Systeem / Lean ook prima ingezet kunnen worden om op een goede en voor mensen prettige manier, al samenwerkend, tot oplossingen voor problemen te komen in, in dit geval, een charity. Past ook uitstekend als instrument binnen gedachtegoed van ‘zelforganisatie’ en in organisaties in de publieke sector (zeker als die ook nog moeten bezuinigen)!

Original source article / originele bron artikel:
https://www.leanblog.org/

Toyota Applies Kaizen to Thanksgiving Charity Efforts

Here’s a nice story about the Toyota Supplier Support Center helping a charitable organization with their holiday operations: “Toyota applies production know-how to roll out holiday help for needy.” It just goes to show how there are processes in just about any type of organization that can be improved with Lean/TPS principles and the involvement of the people who do the work. Toyota experts helped St. Vincent de Paul improve their food basket assembly:

“From there, it was a matter of getting the SVDP volunteers to share their knowledge of the operation with us and together we created a smooth, efficient and steady flow of goods that would allow us to complete a basket every 15 seconds. That means baskets filled accurately with just the right amount of everything and fast enough to reduce wait time for the customers,” Thornberry said.

Instead of putting together wheels, seats and an engine to assemble a car, the volunteers lined up canned goods, produce and frozen turkeys in just the right order and just the right amount to deliver a Thanksgiving food basket that will be enjoyed by a family in need.

It’s a nice articulation of working together – it wasn’t the TSSC people who “fixed” SVDP, it required the input of all parties, those who know the work and those with an outside perspective. This is the same approach that works in manufacturing, healthcare, and other settings.Again, from the article:

Hideshi Yokoi, president of the Toyota Production System Support Center, pointed out that helping St. Vincent de Paul also helped the folks from Toyota. “It gives our team members experiences applying the Toyota Production System outside of the manufacturing environment and allows us to help improve our community,” he said. “Giving back in the community is also part of the Toyota Way.”

It’s nice of Toyota to share their expertise, but as you see it also benefits Toyota and their people.I can think back, personally, to a time a volunteered with a group of friends at a food bank — the processes and operations were so poorly organized, it was a very frustrating experience. And, unfortunately, as a volunteer, I was in a position to just “do as I was told” and was only allowed to work the way we had been shown. That was the last time I volunteered there.It’s not surprising that some community Lean clubs and groups volunteer their time to get involved with operations-intensive charities like food banks or Goodwill.Happy Thanksgiving!

Time to ditch the blood-sucking social media gurus

by J. Stevens · nov 30, 2010

On the outskirts of a regional city in Britain – Bristol, perhaps – two hundred people gather to discuss “radical engagement strategies”. They are oddballs: a mixture of chippy girls with unruly fringes and sweaty, overweight blokes with bits of burger stuck in their beards. They fire cheap jibes at the Microsoft event they’re sharing a building with, and from which they’ve nicked a few chairs – a fact they crow about on Twitter as if it were some sort of victory over the “evil” corporation.

These are the social media gurus, a rag-tag crew of blood-sucking hucksters who are infesting companies of all sizes, on both sides of the Atlantic, blagging their way into consultancy roles and siphoning off valuable recession-era marketing spend to feed their comic book addictions. They claim to be able to improve your relationships with your customers by “executing 360 degree reignition programs”. But who are these people? Where did they come from? And how on earth have they managed to hoodwink so many big companies so quickly and so comprehensively?

Executives see their home-made clothes and the faint whiff of body odour as “alternative”: like programmers, who are expected to look and behave in an eccentric manner, these social media experts must know what they’re doing because, well, you know, only someone really brilliant would look so peculiar, right? So the gurus are hired, and promptly set about cutting and pasting “social media strategy guidelines” into Powerpoint presentations and swanning around the office instructing secretaries about “social media for social good” and how Twitter’s going to change the world, all the while leeching off the productive bit of the organisation.

Social media people are the management consultants of the internet age. One London-based freelancer – let’s call him Nosferatu – recently told me he was proud to have “re-ignited core kindness values through externalised social play” at a large multinational company. Imagine it! Your boss walks into the office one day and says, “I know half of you are losing your jobs, but don’t worry, we’ve hired a ‘social artist’ to ‘break down the silos’ and celebrate ‘creativity and beauty symbiotics’ among those of you who can still pay your mortgages. Oh, and guess what! We’ve got a Twitter!”I am not making this stuff up: these people are genuinely beyond parody. If you were to conduct an archaeological dig into a social media guru, you’d probably uncover layers of life coaches, yoga teachers, acupuncturists and feng shui consultants. That’s the level of business insight and mission-critical expertise we’re talking about here.

One of the conditions that has allowed the faux-academic colloquy of the social media industry to grow so fast is a lack of checks and balances online, especially within social networks. Highly questionable practices go either unremarked upon or purposefully ignored by the Twitter bubble. When someone gets caught with their trousers down, you’re more likely to see messages of support than opprobrium. Plus, the industry is well mobilised, and dishes out a number of ludicrous awards to itself.Why am I banging on about this?

Because the poisonous cult of the social media guru – or, get this, “swami” – is disastrous for pretty much every kind of business: it’s wasteful for large companies and potentially fatal for start-ups. Social media consulting amounts to little more than mastering the art of the bleeding obvious and no company, no matter what its size, should even consider hiring external social media consultants. Internally, the most you need is a couple of interns with laptops.Many of these charlatans are selling little more than common sense. But they’re doing it in such a pernicious and persuasive way that even younger companies are getting tempted into employing them – younger companies who really can’t afford to be throwing money down the drain, but who figure that this sort of marketing might be the way to achieve critical mass for their products. At best it’s disingenuous; at worst, downright fraudulent.

Fortunately, there are signs that the window of opportunity for all this silliness is closing. Firms are cottoning on to people who misrepresent and overstate their achievements and add no value to businesses while showing off to other “like minds” about how many Twitter followers they have. As far back as September 2009, social media people were becoming the butt of jokes in Silicon Valley (warning: video features extreme profanity); we’re starting to see the same thing happen now in London.But there’s some way to go yet. The rot of social media is, in a sense, only just setting in. A lot of corporates are announcing high-level social media-related appointments at the moment, and it will be a long time before brands are able to reliably distinguish useful technical tools like London-based Conversocial from the nonsense peddled by freelance social media morons and, to their shame, many of London’s top digital agencies.

There are several online guides that profess to help businesses separate the good guys from the quacks. But talk about needles and haystacks! In any case, that presupposes social media consultants are in any way useful or helpful. They aren’t, unless your marketing team is so hopelessly incapable of communicating that they need intermediaries in order to say “Hello” – in which case your problems run a little deeper than hiring the wrong contractors.Marketing directors tempted by social media consultants would be well advised to visit one of their extraordinary conferences and watch them as they waffle, endlessly and without any intelligible purpose, about “transformation and inspiration”, almost visibly rubbing their hands with glee. The red thread running through these events is, “I can’t believe we’re still getting away with this.”

In 2007, there were no social media consultants in London. Just a few short years later there are thousands of the blood-suckers clamouring for attention and lucrative contracts. It is offensive to anyone creating value in their company that social media consultants dare use the word “innovation” to describe what they do for a living. How do these people sleep at night?

Teken van de tijd

by J. Stevens · jul 30, 2010

Alain de Botton, filosoof, gisteren op Twitter:

Sign of the times: next year, I stand to make more of my income talking about my books to audiences than selling the books themselves.“

Fight the Power! WWHHHYYYYYYyyyyyy!!!???

by J. Stevens · jun 29, 2010

Veel gekker dan dit wordt het niet. Amerikanen en hun ‘Fight the Power’-mentaliteit. De overheid, de politie – het is een grote samenzwering tegen de gewone man, denkt men. Hier een extreem voorbeeld daarvan: ‘Whyyyyyyy!??? Why are you closed!??’ Dit gaat zelfs voor de doorsnee Amerikaan net even te ver maar het levert wel hilarische beelden op.

Misschien even omlopen, Sjakie?

Zie dit grappige filmpje →

Een gewoon heel bijzonder station

by J. Stevens · jun 17, 2010

Gaaf om te zien hoe de dagelijkse dingen ineens zo anders, zo bijzonder kunnen zijn, terwijl ze doorgaans zo gewoon lijken. Het filmpje is opgenomen op 23 maart 2009 in de (schijnbaar) hele gewone centrale hal van het Centraal Station in Antwerpen. Gaaf! Maarre: waar is Maria??? 😉

Het CDA en de wereld van gisteren

by J. Stevens · jun 15, 2010

Het CDA en de wereld van gisteren Deze column is geschreven door Elsbeth Etty voor NRC Handelsblad / NRC Next.
Oorspronkelijke bron column (trackback): https://weblogs.nrc.nl/etty/author/elsbethe/

Deze foto is gemaakt door Martin Dijkstra.
Oorspronkelijke bron foto (trackback): https://www.myphotoq.nl/photographers/75:martin-dijkstra/photos/photo:1767
——

Het CDA is de wereld van gisteren. In plaats van christen-democratie is die partij verworden tot wat John Stuart Mill de pedantocratie noemde, een in zichzelf gekeerde en zelfgenoegzame bureaucratie. Dat hoeft niet per se zo te blijven.

Meer dan een halve eeuw na de invoering van het algemeen kiesrecht hadden de christelijke partijen de absolute meerderheid. Die verdween onder invloed van de secularisering, ontzuiling en individualisering. Maar Lubbers bewees in de jaren 80 dat het CDA het ook in zich had een comeback te maken als moderne, geseculariseerde partij. Christelijke politiek stond in die episode voor enkele ethische normen (naastenliefde, rentmeesterschap) die als inspiratiebron konden dienen, maar niet als leidraad voor pragmatische politiek.

Balkenende heeft dit verknoeid. Zijn waarden- en normendiscours appelleerde aan nostalgie, kuddegedrag en oubollige folklore. Hij zette zich af tegen wat angstig als doorgeschoten individualisering werd veroordeeld. In essentie plaatst het CDA de gemeenschap tegenover de vrije keuze van het individu. Dat is achterhaald.

De tijden veranderen, maar het CDA verandert niet mee. Het dacht zijn achterban te kunnen blijven behandelen als een kudde makke schapen die, zoals in de jaren 50, uiteindelijk toch wel blindelings achter een geco??pteerd leiderschap zou blijven aanlopen. Omdat meneer pastoor of de dominee het adviseerde. Kenmerkend voor het parochiedenken van het CDA was de aanwijzing van de lijstaanvoerder waarover de achterban niets te zeggen had. En maar klagen dat de PVV geen interne democratie kent.

Ik maakte vlak voor de verkiezingen de Limburgse CDA-campagne mee. Tenenkrommend. In een buurthuis in een Maastrichtse achterstandswijk sprak Balkenende zijn publiek toe alsof het een beschermde diersoort in een reservaat betrof. Ach, zeiden de Maastrichtse passanten, het CDA is voor boeren, wij stedelingen stemmen daar niet op. ??En jawel, ???s avonds belegde het CDA zijn grote verkiezingsmanifestatie met de Limburgse Kamerkandidaten en de scheidende Camiel Eurlings op een boerenerf in het gehucht Reymerstock. Balkenende citeerde reisfolders over het lekkere Limburgse bier, het prachtige Drielandenpunt en prees het fijne fanfarekorps, de schutterij, de handbalvereniging en nog wat restanten van het rijke roomse leven die waren opgetrommeld als klapvee.

Jullie vertegenwoordigen de gemeenschapszin die het CDA zo graag ziet, hakkelde de lijsttrekker. Er steeg een onwelriekende nestgeur op, waar Balkenende als protestantse Zeeuw niets mee uit te staan had, maar die zelfs door het Limburgse CDA-kader allang als folklore wordt beschouwd. Voormalig kroonprins Eurlings bracht Balkenendes aanwezigheid bij de begrafenis van de paus (???de mooiste dag van zijn leven???) ter sprake. Alsof je Limburgers nog altijd met de paus moet paaien. Of op iemand kunt laten stemmen door hem wierook toe te zwaaien. En trots moest Limburg zijn op Maxime Verhagen, die tijdens een kabinetsberaad als een leeuw had gevochten voor het voortbestaan van, jawel, de fanfarekorpsen.

Hier werd de CDA-kiezer weggezet als een halvegare die terugverlangt naar vervlogen tijden. Maar in het exploiteren van nationale en regionale sentimenten is, zeker in Limburg, Geert Wilders veel beter dan Balkenende, en echt niet alleen omdat hij met een zachte g praat. Hij behandelt degenen die hun afkomst en tradities koesteren niet als een stelletje achterlijke vendelzwaaiers, maar gebruikt het regionaal chauvinisme om een fictieve identiteit af te bakenen ten opzichte van de islam. Wij kunnen immers pas een identiteit onderscheiden in contrast met het niet-eigene.

Het CDA weet zich geen raad met de angst voor de islam. Het heeft zich weliswaar van Wilders onderscheiden door te weigeren de vrijheid van godsdienst te verkwanselen. Maar Balkenende zelf is begonnen met een pleidooi voor het vastleggen in de gestrande Europese grondwet van de ???Joods-christelijke identiteit???, een fictie die in de christelijke traditie nooit heeft bestaan. De christenen hebben na de Verlichting, toen de emancipatie van de Joden aan de orde was, juist betoogd dat het jodendom geen religie was, maar een afwijkende nationale identiteit. Dus Wilders hanteert tegen moslims precies hetzelfde argument dat christenen gebruikten tegen het verlenen van burgerrechten aan Joden.

Een moderner CDA zou op dit punt een veel principi??lere lijn moeten volgen, die recht doet aan het moderne denken over gelijkheid, niet op religieuze, maar op rechtsgronden. Maar dan ook ophouden over onderwijs op religieuze grondslag en over het gezin als hoeksteen van de samenleving. Die hoeksteen bestaat niet meer. Toch verdedigt het CDA nog steeds de patriarchale tradities die ook in islamitische milieus volop worden gekoesterd, maar die voor moderne tweeverdieners en alleenstaanden een schrikbeeld zijn.

Dat is Wilders??? troefkaart. Nooit is zijn propaganda erop gericht mensen terug te jagen in kerk en gezin of verzuilde verenigingen. Vergeleken met Balkenende is Wilders een hypermoderne politicus, zoals ook Fortuyn dat was.

Het CDA dwingt moderne mensen w??l terug in traditionele verbanden als het gezin, alleen al door consequent betaalbare kinderopvang te blokkeren. Het voorstel van PvdA en VVD voor gratis kinderopvang werd op ideologische gronden getorpedeerd; het zou tot ???staatscr??ches??? leiden. In de zorgsector kiest het CDA voor een vermarkting die mensen dwingt als ???mantelzorgers??? hun leven in te richten naar de gebruiken van de jaren 50, toen zorgtaken per definitie door moeder-de-vrouw werden vervuld.

Het CDA onder Balkenende heeft acht jaar lang een maatschappijvorm en leefregels uitgedragen die in Nederland alleen nog worden aangehangen door kansarme moslims, afkomstig uit achterstandsgebieden met een clancultuur. Zo leefden onze grootouders, naar die tijd wil niemand terug. Het zuilenstelsel met zijn traditionele gezins- en verenigingsleven is definitief geschiedenis. De enige toekomst voor het CDA is aanpassing aan een seculiere omgeving en afscheid van de pedantocratie.