Er hing een gemoedelijke sfeer in de Utrechtse Pauwstraat nummer 11. Jongeheer Zerfu overhandigde ons de menukaart van zijn Ethiopisch restaurant Sunshine. We bestelden op zijn aanraden een bananenbiertje en later een kokosbiertje die geserveerd werden in een halve plastic kokosnoot. Voor we de menukaart konden openen, vroeg hij: ‘Willen jullie het verrassingsmenu, zoals iedereen in het restaurant?’ ‘Ja hoor, prima’ antwoorden wij, om vervolgens het restaurant te inspecteren met onze blik om te doorgronden of dit wel een goede keuze was. Het eethuis was voor de helft gevuld met Ethiopische gezinnen, blanke Nederlandse groepjes en een enkel verliefd stelletje. ‘Nu komt er natuurlijk wel een heleboel druk op je schouders te liggen om met een goed gerecht te komen, dat begrijp je hè?’ grapte ik. ‘Helemaal geen druk hoor’ antwoordde hij onverstoorbaar. ‘Hoezo niet?’ ‘Nou,’ zei hij en gaf een antwoord dat vragen over de kwaliteit van het eten verder overbodig maakte: ‘Mijn moeder kookt vanavond’.
En inderdaad stelden haar kookkunsten, net als die van vaste kokkin, Yehabareka Achenefe, zeer zeker niet teleur. Als dit geen goede voorbereiding was op het Ethiopisch avontuur dat ging komen… Na gastheer Zeleke Zerfu gedag gezwaaid te hebben, liepen we naar het naastgelegen RASA, het Utrechtse podium voor muziek en dans uit alle werelddelen.
Onbekende Afrikaanse muziek
Veel mensen houden niet van muziek uit Afrika. Onbekend maakt wellicht onbemind. Ik kan me herinneren dat Jack Poels, de zanger van Rowwen Hèze, ooit in antwoord op een vraag van Leon Giesen (Mondo Leone) verklaarde van veel muziek te houden maar niet van Afrikaanse. Daarop riep Giesen haast verontwaardigd uit: ‘Hoe kan je dat nou zeggen? Uit Afrika komt misschien wel de spannendste muziek die er is.’ Hij voegde daaraan toe dat hij het prachtige album Holland America Lijn dat hij nota bene met Poels maakte, juist muzikaal volledig op Afrikaanse leest had geschoeid. Hoe had dit Poels kunnen ontgaan? Als Neneh Cherry met Youssou N’Dour de track ‘7 seconds’ opneemt dan zijn er hele Westerse volksstammen die – terecht – diep onder de indruk zijn van deze kennismaking met de Senegalese nachtegaal maar verder blijven Afrikaanse artiesten veelal onbekend en dat is jammer. Giesen heeft, wat mij betreft, groot gelijk als hij Afrikaanse muziek tot de spannendste, meest virtuoze en muzikale ter wereld bestempelt.
Het nachtleven in Addis
Wij bezochten RASA om de Ethiopische Hailu Mergia live te beluisteren. Een buitenkansje. Mahmoud Ahmed, Alemayehu Esheté en zeker mijn persoonlijke held Mulatu Astatke (ሙላቱ አስታጥቄ) zijn legenden uit de Ethiopische muziek, in het bijzonder de zogenaamde Ethiojazz, een soort zeer sfeervolle, futuristische funky en soulvolle jazz uit dat land. De naam Hailu Mergia zegt minder mensen iets, maar hij was daar wel degelijk net zo’n held in de zogenoemde ‘Ethiopische Gouden 60’er en 70’er Jaren’. Hij was namelijk de leider van de legendarische Walias Band. Inderdaad: mét bandlid Mulatu Astatke. De band leverde de soundtrack van het nachtleven van Addis Abeba in die jaren. De beroemdste track uit Mergia’s carrière is zonder twijfel ‘Musicawi Silt’ van het album ‘Tche Belew’, tevens is het één van de meest geliefde en populaire Ethiopische popliedjes wereldwijd. Dit is (en was) muziek die je nog nooit hoorde.
Hete rokerige clubs waar je niet vandaan ging voor het ochtendgloren
The Walias speelden vooral in het hoofdstedelijke Ethiopische Hilton Hotel, waar het een internationale scene van diplomaten, rijke buitenlanders en vermogende lokalo’s behaagde om te vertoeven.
Toen Mergia eens een periode vrijaf had van The Walias Band, stak hij de straat over om daar met zijn kompanen van de Dahlak Band in het tegenovergelegen Ghion Hotel te spelen. The Dahlak band swingt wellicht meer, heeft meer soul, ritme en vormde de sound waar het destijds jonge hippe publiek zo van hield in hete rokerige clubs waar je niet vandaan ging voor het ochtendgloren. Deels vanwege de door de autoriteiten ingestelde avondklok maar natuurlijk ook vanwege de heerlijke muziek.
De herontdekking van Hailu Mergia
Toen The Walias Band ooit voor een tour in de V.S. was, weigerde een groot deel van de bandleden nog terug te keren naar Ethiopië, mede vanwege de politieke situatie in hun eigen land; zo ook Hailu Mergia. Hij werd taxichauffeur in Washington D.C. Bij zijn collega’s was het bekend dat elk vrij momentje dat hij op zijn beurt moest wachten om weer klanten te vervoeren, hij op een keyboard dat op twee AA-batterijtjes werkte, Ethiojazz studeerde. Hij ging dan op de achterbank zitten, zodat het stuur niet in de weg zat. Collega-taxichauffeurs van over de hele wereld kwamen soms naar hem luisteren. Zoiets hadden ze nog nooit gehoord. Optreden deed Mergia niet meer, maar hij bleef dagelijks aan zijn talent schaven.
Terwijl de Ethiopiër in zijn Amerikaanse taxi zat te pingelen, was er een voor hem onbekende Duitser, genaamd Brian Shimkovitz, aan de andere kant van de wereld die door Ethiopië reisde.
Brian:
Ik was op reis in Ethiopië, en ik hou ervan om verschillende steden te bezoeken om naar cassettes te zoeken en ik vond interessante cassettes waaronder die van hem.
Ik ging terug naar Berlijn waar ik destijds woonde en ik beluisterde het bandje twee keer achter elkaar en mijn mind was completely blown. Zoiets geweldigs had ik nog nooit gehoord. Ik ben heel Ethiopië doorgereisd maar ik hoorde nooit iets dat maar in de verste verte hierbij in de buurt komt en ik moest en zou deze gast vinden’.
Dat gebeurde. De rest is geschiedenis. Diverse heruitgaven zagen het licht. Sinds ‘Awesome Tapes From Africa’ zijn er twee heruitgaves van Hailu Mergia uitbracht: Shemonmuanaye (2013) en Tche Belew (2014). Gelukkig komt Hailu Mergia daardoor weer meer in het vizier. Inmiddels is net de derde uit: Wede Harer Guzo (vert.: Reis naar Harer – een stad in Oost-Ethiopië), die sferische ethiojazz afwisselt met meer funky, dansbare nummers. Fernweh Magazine tipte laatstgenoemde re-release eerder dit jaar in onze Albumtips week Nr. 35 | 2016 incl. interview-podcast!
Het ritme van het schip van de woestijn
Mergia liet zich dit keer muzikaal bijstaan door twee muzikanten uit de Berlijnse jazzscene: Mike Majkowski, die ook voor Peter Brötzmann en Han Bennink speelde, op contrabas en Tony Buck op drums.
Daarbij is het misschien het beste om je het trio voor te stellen als een tweetal dat zich soms sjokkend, in draf en soms in galop te paard voortbeweegt of dat zelfs in een snelle en strakke Duitse bolide over de onberispelijke Deutsche Autobahn racet. Reisgenoot Hailu Mergia beweegt zich daarentegen, muzikaal gezien, per kameel voort op alles wat toetsen heeft: piano, Fender Rhodes, Moog synthesizer, Melodica (mondorgel) en accordeon ofwel penspiano, zoals Poels het zou noemen. Hij heeft een ander ritme. Het ritme van de Afrikaanse kameel, niet van het westerse paard. Soms blijkt het schip van de woestijn toch een electrische aandrijving te hebben als hij zich op electronisch keyboard en synth voortbeweegt. De superstrakke drum en bas blijkt een geweldig fundament te bieden voor de onnavolgbare Ethiopiques van Mergia waarbij stilzitten onmogelijk is. Samen spelen ze de sterren van de hemel.
Concert Hailu Mergia in RASA Utrecht
Het wereldmuziekpodium RASA kent vóór het podium een (dans)vloer en daarachter een zittribune. De tribune is voor de helft gevuld en op de vloer voor het podium bevinden zich zo’n 35 mensen, waaronder naast de dertig normalo’s een paar Biodanza-types, wat aanstellerige types die kennelijk de beginnerscursus Afrikaanse Dans 1 gevolgd hebben en het geleerde helaas al te nadrukkelijk willen tonen en een verdwaalde blanke Ras Tafarian met dreadlocks. Het is jammer dat RASA die zittribune openstelt. Had men dat niet gedaan dan was de vloer gezellig gevuld geweest en had de tent wat meer geswingd. Nu zitten mensen statisch op een stoel naar dit concert te luisteren en is de (dans)vloer voor het podium ook maar matig gevuld en dat verhoogt de feestvreugde bepaald niet.
Het trio komt op. Geen applaus. De set wordt rustig opgebouwd. Hailu Mergia toont meteen zijn toetsenvirtuositeit die je wel 1001 nachten lang zou willen horen en gaandeweg blijkt dat de bassist en drummer muzikaal zeker niet voor hem onderdoen. Zij gaan, zoals gezegd, wat meer op de westerse jazztoer waar Mergia de exotische Ethio aan toevoegt. We horen een indrukwekkende bassolo. De drummer laat zich niet kennen, verdubbelt het tempo en dan gaat het los. Hier wordt een heuse improvisatieoorlog tussen drummer en Mergia ontketend met in het midden (ook letterlijk qua podiumsetting) de jonge bassist die partijen als een scheidsrechter en meewerkend voorman uit elkaar houdt, wat hem, tot tevredenheid van het publiek, soms maar gedeeltelijk lukt omdat hij zichzelf ook in het strijdgewoel stort. Partijen gaan mooi tegen elkaar op en in elkaar over. Gesyncopeerde ritmes die de zaal opjutten en dan weer tot kalmte manen, men kiest dan eens voor sferische Ethioswing en op een enkel nummer zelfs voor een wat bluesachtig schema.
Hailu waagt zich aan een paar zanglijntjes. Vals. Maar dat hindert niet. Wel mist er iets: muzikale vulling. Soms klinkt het wat leeg met slechts drie mensen. Zeker als Mergia wegloopt bij zijn keyboard om even zijn accordeon om te hangen: dan zijn er in de tussentijd nog maar twee musici te horen die de tijd moeten overbruggen en dat is muzikaal te karig. Een gitarist, misschien wat blazers, wat percussie een xylofoon en / of een zangeres was / waren welkom geweest.
Mergia blijkt een virtuoos op alles wat toetsen heeft. Hij wisselt tussen keyboard en accordeon. Dan is hij weer te horen op een rammelend, beetje vals (en nee, ik bedoel niet het Ethiopische pentatonische qenet systeem) mondorgel waarop hij flink losgaat. De setopbouw is erg goed. Zo zit er een
duidelijke opbouw in en is er een duidelijk middenstuk waar hij midden op het podium staat met slechts 1 spot aan, die op hem gericht is. In de spotlight laat hij een aantal haast ambient-achtige uithalen horen, goed gedoseerd. Die uithaal wordt keihard beantwoord door het losgaan van drummer en later ook van de bassist. Dit is een vrij spannend intermezzo.
Toch gaat het uiteindelijk pas echt (letterlijk) los(ser) bij de toegift. Dan ontspant de drummer zich namelijk. En de bassist speelt de sterren van de toch al rijkelijk gevulde Afrikaanse sterrenhemel. Mergia en drummer doen haast een wedstrijdje wie het hardst kan slaan. Mergia soms als een bezetene met vlakke hand op de toetsen. Buck idem dito op zijn drums. Vlagen van techno, swing, hiphop-breakbeats in de (ethio)jazz passeerden de revue. Hailu Mergia betovert je met zijn heerlijke muziek.
♣ Jorrit Stevens, tekst & concertfoto’s | Fernweh Magazine
gebouwd in 1904 en 1917. De ruimte bestond uit een accu-laadruimte met rolkraan en een ketelhuis met drie grote ketels. De schoorstenen op het dak van het Centraal Ketelhuis zijn voorzien zijn van zonnecellen. Daardoor krijgt het monumentale pand haar historische functie als energieleverancier ook weer een beetje terug.
geschonken. Hij is verder in het geheel niet flauw, zoals bloemkoolsoep weleens kan zijn. De kruiden, onder meer nootmuskaat, en de amandel maken de soep spannend genoeg. ‘Zonder zou het misschien een beetje een flauwe babyvoerhap geweest zijn’, analyseren we hardop.
boon voor espresso’s met rijk parfum uitzocht en daarnaast koos voor een zachte, mokka-achtige Brazilliaanse boon voor een gewone koffie, cappuccino of latte macchiato (je krijgt een ruim glas warme melk en de ober komt er de koffie later aan tafel aan toevoegen). De twee blends zijn van het merk Bocca, zo lezen we op de kaart en dat smaakt naar meer. Koffie krijgt, naar onze tevredenheid, de nodige aandacht van het Ketelhuis. Zelf beweert men zelfs de lekkerste koffie van heel Amersfoort te hebben. Het is mogelijk. Wie zal het zeggen? Er is ook een heuse theekaart met verse ‘treksels’ van munt en van bijvoorbeeld gember, maar ook andere theeën zijn voorradig. Je kan hier ook een high tea nuttigen met brownies, macarons, vers fruit, etc. Dit moet wel een dag vantevoren worden gereserveerd.
afgeschrikt wil worden, kun je track 1 beter overslaan. Tegelijk doet de eerdere aanduiding het het album zeer tekort. De Spaanse zanger, klassieke pianist en gitarist Victor Herrero is iemand wiens interesse al van Gregoriaans gezang tot folk en rock ging. Met zijn vrouw, singer-songwriter Josephine Foster uit Colorado wier carrière al jazz, rock en alt-folk bestreek, neemt hij nu weer eens muziek op. Dat deden ze eerder op een album geïnspireerd op Spaanse volksmuziek en op dichter en toneelschrijver Federico Garciá Lorca.
nemen. Het laatste, Kindly Now, is net uit en is hopelijk beter verkrijgbaar dan de anderen. Tot nu werden de albums wel voor downloaden beschikbaar gemaakt, maar de distributie is moeizaam. Henson maakt ingetogen folk-pop, voornamelijk gecentreerd rond zijn emotionele stem. De begeleiding is meestal minimaal, een gitaar, wat toetsen, een paar strijkers en soms drums. Hij zingt zijn leed van zich af en probeert zijn demonen te bezweren. In kleine kring is hij zeer geliefd, maar het is moeilijk om hem op te zien treden. Wel trad hij een paar keer in kerken op. Verder is hij ook kunstenaar en daarmee komt hij steeds meer naar buiten. De muziek is aangrijpend emotioneel en bijzonder intiem. Prachtig. Recensie: E. Mundt
ritmes en melodieën, voortgeblazen door elektrische gitaren en bassen. Als we verder naar het westen gaan, treffen we rumba en soukous aan, afkomstig van Congolezen die ooit naar Kenya en Tanzania emigreerden en daar bands vormden waarin bandleden uit die drie landen samen musiceerden. Ze zongen in Lingala, KiSwahili en andere lokale talen. Deze muziek is daar sindsdien zeer populair en invloedrijk gebleven sinds de Zestiger Jaren van de vorige eeuw. Je hoort ook de Arabische en Indiase muziek van de taraab uit Zanzibar, Lamu en andere eilanden bij de Oost-Afrikaanse kust, net als de kleurrijke popmuziek uit steden op het vasteland als Mombassa, Nairobi en Dar es Salaam, in het bijzonder met de chakacha drums.
debuutplaat is nog steeds een aanrader. Twintig jaar later is de stem van Madeleine Peyroux alleen maar mooier en indrukwekkender geworden. Secular Hymns beweegt zich op hetzelfde terrein als al haar vorige platen, maar klinkt toch net wat anders. Jazz, folk en blues domineren en songs van anderen worden door de weergaloze vocalen ook dit keer songs van Madeleine Peyroux. De instrumentatie (verzorgd door haar vaste combo) klinkt echter net wat subtieler en dit komt de impact van de songs ten goede. Het levert prachtig ingetogen muziek vol vocale passie op. Wederom zal worden gerefereerd aan de grote zangeressen uit het verleden, maar na twintig jaar en de zoveelste mooie plaat, is Madeleine Peyroux zelf inmiddels ook een grootheid. [Recensie: E. Zijleman]
Americanaliefhebbers kenden dit unieke echtpaar uiteraard al veel langer, want Brett en Rennie Sparks maakten in de afgelopen twintig jaar al tien platen, waarvan meerdere tot klassiekers in het genre gerekend kunnen worden. Het laatste wapenfeit, het fraaie Wilderness, dateert inmiddels alweer van ruim drie jaar geleden, dus het was inmiddels hoog tijd voor nieuw werk. Unseen heet de studioplaat en die titel verwijst naar een van de favoriete thema’s van dit duo, dat bekend staat om zijn literaire en wonderlijke teksten die vaak gaan dingen die net buiten onze werkelijkheid liggen. Echt nieuwe wegen slaat het duo op deze fijne plaat niet in, maar alle tien de liedjes klinken erg mooi en zijn voorzien van bijzonder fraaie arrangementen, zodat er voor zowel de oude als de nieuwe fan meer dan genoeg te genieten valt. [Recensie: M. van Ravenhorst]
Noisia bestaat uit Nik, Martijn en Thijs. Ze zijn in de scene inmiddels vrij bekend van hun reizende clubnight Noisia Invites. Ze produceren eigen werk maar ook beats voor andere artiesten, voor films en zelfs games. Je hoort ook nu snerpende electronica en vooral bas. Heel veel bas. Met vette beats. Drum & Bass uit Nederland die er mag zijn.
maar het grote publiek nog niet bereikt. Een jonge Rotterdammer met de doorleefde muziek, dito stem en artisticiteit van een Tom Waits, Lou Reed, Leonard Cohen, Johnny Cash of Nick Cave zélf? Dan geloof je je oren niet en tip je de nieuwe plaat van die man. Niet alleen omdat zijn vorige albums ook al zo weergaloos waren maar ook vanwege zijn eigenzinnigheid.
![Pascal Pinon - Sundur [CD]](https://www.konkurrent.nl/uploaded/thumbnails/db_file_img_19850_280xauto.jpg)
Derde album van de zusjes van het IJslandse duo Asthildur en Jofridur Akadottir. De laatste maakt ook deel uit van Samaris. De elf folk songs van ‘Sundur’ zijn rauwer en minimalistischer dan de vorige Pascal Pinon albums. Veelal schaars georkestreerde songs die sterk neigen naar maffe experimentele lo-fi. De ritmes zijn rudimentair, bijna als een metronoom. Een synthesizer zet een vage lijn neer en pianoakkoorden zijn de drijvende kracht achter de onlogische melodieën. ‘Sundur’ is apart in het IJslands, verwijzend naar de gescheiden levens die de zusjes de laatste jaren leven. De één piano studerend in Amsterdam en weer terug in IJsland, de ander als Samaris wereld reiziger. [Konkurrent]
deel lijkt een echo van Radar Love. Het tempo blijft met de single Lucky Boy, inclusief blazers, en Tracks of your tears onverminderd hoog. Een eerste rustpunt vinden we in het prachtige uitgesponnen Jeff Buckley-achtige It’s Real. Op Nothing Turns Me On Like A Good Rock ‘n’ Roll Song en Blonde Like You wordt meer teruggegrepen op de powerpop van begin jaren ’70 a la Big Star. Present Like You is een van de bijzondere tracks, Low-Fi, slechts zichzelf op een honky tonkpiano begeleidend gooit Jelte Tuinstra’s alter ego Jett Rebel zijn ziel en zaligheid in de track, om zingend in de verte te verdwijnen, weer terug te lopen naar de piano om het nummer ten tweede male af te maken. Jett’s experimentendrang komt ook naar voren in Look at me now, waarna nog een keer alle registers opengetrokken worden voor You Can Get Your Rock and Roll On. De bijna 9 minuten ballad Green die het album afsluit mag als een hoogtepunt van het oeuvre van Jett Rebel gezien worden, met name door het lange coda van het nummer. Is het album vernieuwend? Nee. Maar met een dergelijk octaangehalte is de nieuwe Jett Rebel uitstekend voer voor een lange autorit! Recensie: Ron Bulters – gerev. FW.
hij maakte toen hij even vrijaf genomen had van zijn andere band: de Walias.
Californier slaagt wederom in het tonen van de mensheid in al zijn lelijkheid. Dat lijkt altijd zijn motief. Een plaat die je raakt.
lens die nooit helemaal scherp stelt en ook een beetje duisternis brengt in de uithoeken. ‘Phase Zero’ is anders dan zijn releases tot dusver op Trouble In Mind. De sound is opener en toegankelijker, toch fris en met een overduidelijke Californische visie… somewhat reflects a realist take on the flower power fantasy of 1967. Je hebt een creatieve geest nodig om op deze manier psychedelische rockmuziek te maken: tabla’s, drones en hallucinerende stemeffecten bijvoorbeeld. Dit zou zo maar eens de verrassing van de 2016 nazomer kunnen worden. Recensie: De Konkurrent
flauwe mop. Ze worden namelijk allen gecoverd op deze elfde plaat van The Bad Plus. Net zoals The Yeah Yeah Yeahs, Crowded House, Barry Manilow en Peter Gabriel trouwens. Op deze plaat verkent dit trio (piano, bas, drums) dus nadrukkelijk de grenzen tussen rock en jazz, wat ze eigenlijk al hun hele carrière doen. De ruwheid van rock gecombineerd met de vrijheid van jazz, de vrijheid om zachtaardig te zijn incluis. In handen van The Bad Plus blijft Don’t Dream It’s Over dus gevoelig maar wordt sentimentele draak Mandy ineens een subtiele ballad. In I Walk The Line wordt er vrolijk op los gestruikeld en Games Without Frontiers is gewoon weer verontrustend. Zo verfrissend te werk gaan met zulke verschillende nummers is maar weinigen gegeven; The Bad Plus doet het zeer overtuigend. Recensie: L. Vanderschuren
manier van financiering hadden de rappers vrij spel en dat is te horen. Zo gaan er bij het nummer Drawn vijf minuten voorbij, voordat iemand daadwerkelijk rapt en Genesis doet eerder aan als een godsdienstige preek dan een lied. Het bekende positieve en swingende geluid van De La Soul klinkt in Pain, met Snoop Dogg. Het hele album wordt overigens gevuld met bekende gastartiesten. Onder andere: Usher, Estelle, 2 Chainz en David Byrne doen mee. De plaat gaat alle kanten op: van serieuze rap naar elektronische beats en zwoele zang. De La Soul bewijst dat creativiteit geen grenzen kent en zegt met dit album vooral: alles kan, alles mag en laat je door niets beperken. Recensie: S. den Toom