Na het bitter komt het zuur, in de bierwereld tenminste. Dé trend gedurende de afgelopen jaren leek, zeker onder mannelijke brouwers (Gebrouwen door Vrouwen waarover we eerder schreven, deed er, opvallend genoeg, niet aan mee), om steeds bitterdere bieren te brouwen. ‘Bitterfris is al wat er is’, zo leek het. Vele oude en zeer nieuwerwetse, deels speciaal voor dit doel ontwikkelde, hopsoorten kwamen er aan te pas. Denk daarbij aan intrigerende namen Saaz, Styrian Golding, Hallertau, Hersbrücker en ook aan Amerikaanse hopsoorten, zoals Amarillo, Chinook, Simcoe, Cascade, Citra, Sorachi Ace, Galaxie, etc. Er bestaan op dit moment meer dan 150 soorten en elk jaar zijn er weer meer cultivars. Er kan dus nogal wat geëxperimenteerd worden met hopsoorten om tot unieke IPA’s te komen. En dat gebeurt dan ook volop. De India Pale Ale (kortweg: IPA. Spreek uit: ‘aj-pie-eej’ of gewoon Nederlandser: ‘ie-paa’), met een alcoholpercentage tussen de 5 en 7 procent* werd, een absolute hit.
Over de India Pale Ale (IPA)
De IPA is een oorspronkelijk Engelse bovengistende bierstijl die ontstond toen de Engelse ales een hoger alcoholpercentage en steviger hoprecept kregen dan bij pils gebruikelijk is. Zeker in de zomer is het niet te versmaden. Het is – mits goed gekoeld – heerlijk dorstlessend.
IPA in cijfers. [Bron beeld: Gall & Gall]Gaandeweg gaven de brouwers ook steeds meer aandacht aan de etherische olies die uit de hopsoorten vrijkwamen (een IPA in het glas een beetje verwarmen met je hand is om dezelfde reden een goed idee: de heerlijke geuren komen vrij). Zo hebben veel IPA’s een bijzondere afdronk van bijvoorbeeld tropisch fruit. Deze nuanceren de hopbitterheid. Juist de combinatie tussen het bittere en het exotische fruit zoals lychee maken IPA’s haast onweerstaanbaar.
Brittania Rule the Waves
Terecht erg populaire IPA van Brewdog: de ‘Punk IPA’
Toen Britain The Waves nog Rule‘de en India nog als kolonie had, verlangden de Britse soldaten, die daar gestationeerd waren naar hun favoriete thuisbieren. Elke Britse soldaat had in die tijd recht op een pint bier per dag. De destijds gebrouwen bieren bleken na aankomst in India, na een maandenlange (ca. vier maanden) zeereis, niet meer te drinken. Het is aan George Hodgson, een Britse bierbrouwer te danken dat de IPA ontstond en destijds echt populair werd. Hij realiseerde zich dat alcohol en hop kunnen dienen als natuurlijke conserveringsmiddelen. Hij zorgde er dus voor dat er bier gebrouwen werd met meer van beide.
Achteraf bleek dat er in die tijd ook al andere bierstijlen waren die de zeereis wel aankonden. Ook kwam boven water dat George Hodgson niet de eerste was die Pale Ale voor India brouwde. Hij was wél de populairste omdat zijn brouwerij op de vaarroute lag. Laten we dus vooral de legende in zijn waarde laten en vasthouden aan dit iconische verhaal over IPA.” [Bron citaat: Gall & Gall]
IPA is nu een van de meest gedronken speciaalbieren ter wereld. Elke (micro)brouwerij geeft zijn eigen interpretatie van dit bier. Er is dus veel te ontdekken voor de liefhebber.
‘Arbeid is de ondergang van de drinkende klasse’
Tijdens mijn studententijd hing in café De Luifel op de Neude in Utrecht de spreuk: ‘Arbeid is de ondergang van de drinkende klasse’. De arbeider en overigens elke werkende zal het ongetwijfeld grinnikend gelezen hebben. Zo rond 1900 inWallonië, had de arbeider vaak recht op enkele pintjes tijdens en na gedane arbeid. Seizoensarbeiders mochten dagelijks (!) tijdens de oogst maar liefst 4 tot 5 liter ‘saison’-bier drinken. Dit gold ook als deel van hun loon. Het alcoholpercentage lag toen op ‘slechts’ ongeveer 3%.
‘De Arenleesters’ van Jean-Francois Millet (1857) hadden vast ook zin in een Saison-biertje
Men had noeste arbeid verricht op het land in de brandende zon en dan had men wel zin in het verfrischen van den innerlijcken mensch. Speciaal voor dat soort gelegenheden waren er bieren voor de arbeider die heel anders waren dan de hierboven beschreven IPA. Niet de bitterheid maar een ‘zuurtje’ leste de dorst, vond men. De seizoensarbeider kon rekenen op, misschien wel het bekendste bierhuis in zijn soort: Saison – het is net als Luxaflex een soortnaam geworden.
Het Saison-bier is bezig aan een opmars. Na het bitter komt het zuur nu de bierwereld in. Dit gaat ongetwijfeld ook weer een trend worden. Vreemd is dat niet. Ook Saison-bieren grijpen terug op een rijk dorstlessend verleden en het brouwen ervan is een mooie uitdaging voor microbrouwerijen die daarin hun vakmanschap kunnen tonen. Met hete zomers als de laatste, kun je niet anders dan je erop verheugen.
Historie Saison
Saison Dupont, dé klassieker onder de saisons
In grote boerderijen in Wallonië – vandaar ook de aanduiding ‘hoeve-brouwers’ of ‘farmhouse’ – brouwde men in de winter seizoensbieren (saison is uiteraard Frans voor seizoen) voor de seizoensarbeiders die daarmee in de oogstmaanden hun dorst zouden kunnen lessen. Dat deed men gretig. Een deel van de oogst werd gebruikt om deze bieren te maken. Door ze te laten uitvergisten, zat er bijna geen suiker meer in. Ook hier werd destijds weer veel hop als conserveringsmiddel omdat er gebrouwen werd in de winter en de oogstmaanden pas bijvoorbeeld in de zomer waren. Saison-bieren zijn ongefilterd en meestal goudblond tot amberkleurig met een alcoholpercentage tussen de 5 en 6,5 procent.
Veel keuze in saisons..!
Criteria
Wat is een saison-bier? Mag elke brouwer dat bepalen? Non! De brouwers hebben saison-criteria opgesteld. Je mag op maximaal twee punten, wellicht een Belgisch compromis, van deze criteria afwijken:
Smaak & kleur
Kerel (‘Says it all) Saison uit België: ‘Best Design’ op de Beer Awards 2018. De jury over dit bier van Brouwerij VBDCK: “Een toegankelijke dorstlesser, gemaakt van verschillende soorten hop en graan”.
Goed gehopt en/of gekruid
Bier van een hoge gisting met nagisting in de fles
Alcoholpercentage van 5% tot 6,5%
Donker blond tot amberkleurig
Hoge vergistingsgraad die zorgt voor een ‘droog’ bier
Hoofdzakelijk gebruik van gerstemout, al is het mogelijk andere granen zoals tarwe te gebruiken
Dorstlessend karakter
Overige eisen
Gebrouwen in de provincie Henegouwen, België
Vooral regionaal verkrijgbaar
Afgevuld in flessen van 75 cl
Vele kruiden en specerijen zoals sinaasappelschil, koriander en gember en een peperige soort gist worden geregeld toegevoegd maar dit is geen eis. Veelal worden er ook lokale ingrediënten gebruikt, die dan bijvoorbeeld in de zomer geoogst waren en in de winter in het bier gedaan werden bij het brouwen. Door de komst van moderne koelmogelijkheden kon men saison voortaan het hele jaar lang brouwen.
Voorbeeld van een historisch Saison-biertje
Saison Voisin
Een voorbeeld van een Saison-biertje met een lange geschiedenis is bijvoorbeeld Saison Voisin:
Het wordt al zo’n 150 jaar gebrouwen in de provincie Henegouwen en was bedoeld als zomerbier, gebrouwen van maart tot juni. In het begin kon men niet in de zomer brouwen en koelen, het bier was zuur en geïnfecteerd. Het probleem werd opgelost door het bier te versnijden [dit is: mengen met andere bieren, red. FW], enorm te kruiden [in die tijd vaak ook met giftige kruiden zoals bilzekruid, red. FW], te verzoeten met caramel of met behulp van een ossepoot het bier beter te klaren om zo de zure smaak te verdrijven.” [Bron]
De ‘Sergeant Pepper’ van Oersoep: een heerlijke ‘saison’ uit Nederland
Het Duitse Reinheidsgebot dat haar oorsprong vindt in het hertogdom Beieren (1516!) beoogde overigens aan die onhygiënische praktijken een einde te maken. Naast de hierboven genoemde dubieuze ingredienten werden er ook nog andere giftige kruiden toegevoegd en zelfs ongebluste kalk was geen uitzondering. Met deze oer-warenwet die inhield dat bier alleen gemout gerst, water en hop mocht bevatten (bovendien verbood het, het gebruik van kruiden en vruchten) en de huidige Europese regelgeving hoef je voor al te ongezonde ingrediënten niet meer bang te zijn. Saison Voisin bestaat (herboren) nog steeds:
Saison Voisin, 5 vol.% alc. Goudblond, lichtamber van kleur; Co² iets boven normaal met een gelijkmatige schuimkraag. Gebrouwen met putwater en mede daardoor een hoog ijzergehalte.
Gebrouwen sinds 1876 in de voormalige hoeve-brouwerij Voisin in Flobecq (Vloesberg) aan de taalgrens, waar vanaf 1984 niet meer wordt gebrouwen.
Zij hebben wel een Saison verdiend, na het hooien!
De laatste brouwer, Léon Voisin, leeft nog steeds en was betrokken bij het eerste nieuwe brouwsel, volgens zijn receptuur, in 2001, in de nieuwe ‘kasteel’brouwerij van Pierre Delcoigne in Ath: La Brasserie des Géants.
De tegenwoordige Saison Voisin is verrassend doordrinkbaar, is ongefilterd met nagisting op 33 cl. fles. De geur is bitterig, metalig en lichtjes fruitig. Weinig zoet en/of kruiden in dit bier te herkennen. Een droog bier dat zeer ver is uitgegist. Korte nasmaak.” [Bron: hier | Geschreven door: J. van Bragt]
Bovendien geldt:
Volgens de Belgische Biergids valt de Saison Voisin van Brasserie des Géants het beste in de smaak in ons land [i.c. België, red. FW]. Het amberkleurige bier met vijf procent alcoholgehalte krijgt acht punten op tien. Opvallend is dat dit een lokaal bier is, en daarmee voor andere en veelal grote biernamen eindigde zoals de Westmalle Tripel.” **
Een ‘saison’ bij het eten?
In het algemeen is Saison heel goed te combineren met eten. Denk eens aan een combinatie met een zacht gerijpte geitenkaas. Ook met kip of kalkoen uit de oven gaat dit bier prima samen. En wat te denken van een lichte vis met citroen? Het past erg goed bij het saisonbiertje dat immers veelal een citrusachtig palet in zich herbergt.
DIEET TIP
Hop en gerst zijn planten,
Dus technisch gezien is bier een salade.
Havenarbeiders en dragers drinken ‘Porter’
Ook in de stad en specifiek ook in havens werd door arbeiders hard gewerkt. Ook de gemiddelde dokwerker, straat- en rivierdrager (vgl. de ‘Zakkendragerssteeg’ in Utrecht) bijvoorbeeld, lustte wel een biertje. In Londen werden deze lieden ‘Porters’ genoemd. Hun gelijknamige biertje, namelijk een een donker van bruin bier afgeleid bier met een flinke dosis hop: de ‘Porter’.
Red (Morgan Freeman): “We sat and drank with the sun on our shoulders and felt like free men”. In: The Shawshank Redemption
Hoe zoiets gegaan moet zijn, is te zien in de film The Shawshank Redemption die zich pas veel later, namelijk in de jaren ’50 van de vorige eeuw afspeelt. De gevangenen pauzeren even van het werk, namelijk het teren van het dak van de gevangenis. Zittend in de zon, genieten ze van een biertje dat Andy Dufresne (Tim Robbins) voor ze geregeld heeft. Deze heeft Captain Hadley (Clancy Brown) ervan overtuigd een paar biertjes voor zijn collega’s te laten aanrukken, als tegenprestatie voor zijn fiscale dienstverlening.
Gevangenen drinken bier na gedane arbeid in de film: ‘The Shawshank Redemption’ die zich afspeelt in de 50’er jaren van de vorige eeuw.
De geschiedenis en ontwikkeling van stout en porter zijn vervlochten. Men denkt dat de naam stout voor donker bier is ontstaan doordat een sterke porter wel een extra porter of een stout porter werd genoemd. De term stout porter zou dan later afgekort zijn tot stout. Guinness Extra Stout werd bijvoorbeeld eerst Extra Superior Porter genoemd en kreeg pas de naam Extra Stout in 1840. Ook de rijke historie van dit arbeidersbiertje is herontdekt en sinds ca. 2000 al bezig met een gestage opmars.”
Zie hier (Wiki) voor de historie van Porter-bier. We laten deze biersoort hier verder buiten beschouwing.
Hop blijft kortom erg populair maar na de trend van bitter, bitterder, bitterst lijkt nu toch ook een zuurtje en wat kruidigheid zeer welkom te zijn. Naast IPA’s zijn dus de Saison-bieren ook volop in opkomst. Het teruggrijpen op de historische arbeidersbiertjes met veel hop blijft onverminderd populair (zowel IPA als Saison). Ook deze zomer hoeven we in ieder geval niet bang te zijn dat onze dorst onlesbaar blijft…!
Ik sluit af met een gebed uit België waarvan de bron mij onbekend is en met een welgemeend: Proost!
Het Onze Vaderbier
Onze pint die in de bierglazen zijt
Geprezen zij uw smaak
Uw schuim kome
Het drinken geschiede
Aan tafel als aan de toog
Geef ons heden ons dagelijks bier
En vergeef ons onze katers
Gelijk ook wij overgeven in de goot
En leidt ons niet naar de cola
Maar verlos ons van een volle blaas
Want alcohol is de heerlijkheid
De kracht van de zattigheid
Tot aan sluitingstijd
Amen
* het alcoholpercentage van een Imperial IPA ligt vaak hoger
En wij kochten in Utrecht de SonnenBorgh van De Leckere, de saison van St. Feuillien (klassieker!), de Saison de Dottignies van De Ranke, de KoekeDam Saisonstijl van Het Nest en de Soleil Levant (limited edition 2018) van het Brussels Beer Project in Utrecht bij: https://www.biermanenbierman.nl Ter info: in deze speciaalzaak heeft men nog zeker ±15 saisons op voorraad (Nederlands, Belgisch, Amerikaans [Farmhouse], etc.)
Als je dit interessant vond, vind je dit misschien ook leuk om te lezen:
Met Augmented Reality (AR) krijgen we allemaal steeds meer te maken. Maar wat is het? Het is een technologie die een door een computer gegenereerde afbeelding op het gezichtsveld van een gebruiker van de echte wereld plaatst, waardoor een samengesteld beeld wordt geboden. Say what? Je zet bijvoorbeeld een AR-bril op of kijkt door je camera-zoeker op je telefoon en ziet daar live bijvoorbeeld hoe dezelfde omgeving er in 1950 uitzag, of je ziet hoe de winkels in een winkelstraat gewaardeerd worden door de bezoekers (de ene winkel scoort goed op kwaliteit de andere slecht en dat zie je bijvoorbeeld op de gevel geprojecteerd, terwijl je deze live bekijkt). De realiteit wordt op een handige manier ‘aangevuld’ door computerinfo live te combineren met de realiteit zoals je die ziet. Een app als Layar werkt bijvoorbeeld al zo.
Vladimir Tomin is iemand die veel indrukwekkende ‘Augmented Reality’-videos en Hyperreality-filmpjes produceert of eigenlijk manipuleert hij de werkelijkheid. Hier zie je een aantal van zijn filmpjes waarin je ziet tot welke fascinerende, grappige en kunstzinnige resultaten dat kan leiden. Adembenemend!
We moesten er even op wachten maar de herfst is nu echt begonnen. Met deze albumtips van nieuwe releases, stap je zonder enige moeite van de zomer in de wereld van verkleurende bladeren die van bomen afdwarrelen, van mist en motregen en natuurlijk van knapperige haardvuren. Soms smokkelen we een beetje. Het debuut van Tomberlin verscheen bijvoorbeeld al in augustus… We hebben dit keer ook gekozen voor relatief veel Americana (van Roots, Country tot Folkachtige albums) – op een of andere manier past dat zo lekker bij de herfst, vinden we – andere is ook niet geheel afwezig, zo tippen we bijvoorbeeld Somalische funky discomuziek en muziek van een experimentele minimalist uit Estland. Maar goed, de herfst is dus eindelijk hier. Laat je meevoeren!
Overzicht Albumtips week Nr. 43 | 2018 (HERFSTEDITIE)
Empire – Brad Armstrong
Pink Air – Elysian Fields
The art of pretending to swim – Villagers
Songs of the plains – Colter Wall
At weddings – Tomberlin
Bonustips:
C’est la vie – Phosphorescent
I’m a suspect – Lonny Holley
Abyskiss – Adrianne Lenker
Dur Dur of Somalia vol. 1 & 2 – Dur Dur Band
In the shadows (again) – Garrett T. Caps
>>> – Beak>
Muunduja – Maarja Nuut & Ruum
1. Empire – Brad Armstrong
Natuurlijk dien je als serieuze americanaliefhebber naar Empire (Cornelius Chapel Records) van Brad Armstrong te luisteren. Zeker als je ook van Matt Woods, Patterson Hood, Adam Faucett of Josh Nolan houdt. Rauwe, eerlijke, melodieuze gitaargeorienteerde singersongwriterrock dus. Maar dan wel rauw zonder dat het punky wordt. Armstrong is ook te vinden in de line-up van The Dexateens; Empire is echter het eerste album dat hij als soloartiest uitbrengt. Hij kreeg daarbij hulp van onder meer Maria Taylor die in de achtergrond zingt. Op het schitterde Deep Water zingt Taylor (zelf een begenadigd singer-songwriter, maar ook actief in Azure Ray) zelfs de lead vocals. Het gaat nooit goed met de bezongen levens op Empire. In het openings- (en titel)nummer gaat het al over de moeilijkheden om de endjes aan elkaar te knopen. The gas bill’s comin and that fuckin rent/Them liquor bottles are all mostly spent. Het daaropvolgende No Vain Apology gaat het over vrienden die geen vrienden meer zijn en een vrouw die hem verlaat met een geweer in haar handen. Het waarlijk schitterende nummer kent een zogenaamd verlosmomentje wanneer de na 30 seconden ingevallen drumcomputer 20 seconden later wordt vervangen door echte drums. Het wordt allemaal nog erger in Cherokee Nose Job, waarin de oude traditie van het opensnijden van het gezicht van je ontrouwe vrouw wordt beschreven. Nee, het is allemaal verre van okee wat Armstrong aansnijdt. Maar de wijze waarop hij dat doet is dan weer juist zeer okee. Emotionaal geladen nummers, snijdende solo’s en een scherp oog voor detail. Empire is een indrukwekkende plaat.
Tekst: Altcountry.nl
2. Pink Air – Elysian Fields
Elysian Fields – Pink Air
Het nieuwe album van Elysian Fields bevat 11 tracks en heet Pink Air. Deze cult-rock band (geformeerd door co-componisten Jennifer Charles en Oren Bloedow) behoudt zijn integriteit qua sound en levert gelijk ook geduchte maatschappijkritiek en sociaal commentaar. Het album opent met “Storm Cellar” dat klinkt als een eenvoudig rocknummer, maar de tekst bestaat uit een bijdrage aan het maatschappelijk bevat over het milieu met metaforische zinnen als: “I don’t need to hear the forecast / but it’s coming for me.” Andere nummers als “Philistine Jackknife” zijn meer politiek getint, en tussen de regels door kun je precies horen waar dat over gaat. Met deze plaat brengt Elysian Fields zijn 11e album uit. Je hoort hoe ervaren de band is door het gemak waarmee gespeeld wordt en men op elkaar ingespeeld is. Een heerlijke plaat die soms doet denken aan het betere werk van PJ Harvey.
3. The art of pretending to swim – Villagers
The art of pretending to swim – Villagers
Villagers revancheert zich na twee wat zwakkere platen met misschien wel de beste plaat tot dusver.
Er gebeurt zoveel dat het je soms duizelt, maar ondertussen strooit de Ier ook driftig met geweldige popliedjes, met prachtige muziek en met heel veel avontuur en melancholie. Villagers maakt popliedjes die je na één keer horen dierbaar zijn, maar die je vervolgens volledig wilt ontrafelen. Prachtige plaat.
Villagers manoeuvreerde op haar vorige platen tussen folk, pop en rock en dat zijn genres die ook op The Art Of Pretending To Swim terugkeren. Conor J. O’Brien beperkt zich echter zeker niet tot de gebaande Villagers paden en flirt ook met 80s pop (ik hoor geregeld wat van Aztec Camera), jazz en zelfs R&B en soul. Het levert een serie heerlijk melodieuze songs op en het zijn songs die zowel lekker in het gehoor liggen als de fantasie prikkelen.
Veel songs op The Art Of Pretending To Swim klinken loom en dromerig, maar de plaat heeft ook een wat melancholische ondertoon. Zeker als de zon onder is komt de muziek van Villagers uitstekend tot zijn recht en verwarmt en verlicht het de avond en de nacht.
De plaat verdient het ook zeker om met de koptelefoon beluisterd te worden, want dan hoor je pas echt hoe uitvoerig Conor J. O’Brien heeft gesleuteld aan zijn nieuwe songs en hoe knap het allemaal in elkaar steekt. Nieuwe geluiden duiken op en verdwijnen weer en elektronische klanken kunnen zomaar evolueren in echte strijkers of andersom.
Ik was echt goed uitgekeken op de muziek van Villagers, maar The Art Of Pretending To Swim is in alle opzichten een prachtplaat en misschien zelfs wel de beste die Conor J. O’Brien tot dusver heeft gemaakt. Tekst: E. Zijleman, De krenten uit de Pop. [Tekst is flink ingekort door Fernweh red.]
4. Songs of the plains – Colter Wall
Songs of the Plains – Colter Wall
Steve Earle en Lucinda Williams lieten zich al lovend over hem uit en dat wekt geen verbazing bij het beluisteren van zijn tweede album. Wat wel verbazing wekt is het feit dat de donkerbruine stem die klinkt op deze sterke countryplaat toebehoort aan een slechts 23-jarige jongeman uit Canada. Zoals de titel al aangeeft, gaat Songs Of The Plains over de prairies. Een van die liedjes, Calgary Round-Up, is bekend van zijn landgenoot Wilf Carter, maar hoewel hij alle andere zelf schreef, klinken ook die alsof ze uit vervlogen tijden stammen. Soms jodelt hij zelfs als was hij Jimmie Rodgers of Hank Snow! Saskatchewan in 1881, Night Herding Song, Wild Bill Hickok, The Trains Are Gone, het zijn titels waaruit blijkt dat hij zijn klassiekers kent. Toch klinkt Songs Of The Plains zeker niet gedateerd, wat wellicht mede te danken is aan de sobere productie van Dave Cobb, die recentelijk nog werkte met onder meer John Prine, Chris Stapleton en Jason Isbell. Een akoestische gitaar, mondharmonica, af en toe een steel gitaar, een bijzondere stem, en, vooral, hele sterke liedjes maken van Songs Of The Plains een zeer opvallend album. Tekst: M. van Ravenhorst.
5. At weddings – Tomberlin
At weddings – Tomberlin
At Weddings is het eerst wapenfeit van de Amerikaanse singer-songwriter Tomberlin (volledige naam: Sarah Beth Tomberlin). Op haar debuutalbum presenteert ze tien sobere en nederige liedjes die van tijd tot tijd erg krachtig over komen en zelfs ontroerend durven te zijn.
Tomberlin is opgegroeid in de schaduw van de kerk, zo is haar vader een baptistendominee en zat ze op een streng christelijke school. Dat zorgt voor een gemengde erfenis. Aan de ene kant zingt ze ‘funny thing is that I always hated church’ in “I’m not Scared”, aan de andere kant stopt ze de invloed die de kerkdiensten op haar hebben gehad niet weg. De hymnen die ze daar vroeger hoorde hebben een grote invloed gehad op de plechtige en mystieke sfeer die in haar nummers hangt.
Een ding staat vast, mensen die genieten van ingetogen singer-songwriter doen er goed aan deze plaat een kans te geven, want er zijn zonder meer uitstekende nummers op terug te vinden. “Seventeen” is er zo een waarbij de sfeer perfect klopt, de emotionele lading sterk genoeg is om bij weg te dromen maar er niet zo dik op ligt dat het stroperig en melig wordt. Het hoogtepunt van de plaat heet “You Are Here”, dat vooral door de knappe tekst een heel droef en nostalgische kleed over zich heen krijgt. Achter de somberheid die haar stem, de muziek en de tekst uitstralen zit een prachtig nummer verscholen.
Sarah Beth Tomberlin debuteert
De teksten gaan vaak over behoorlijk clichés: onbeantwoorde liefde, eenzaamheid en zoeken naar eenzaamheid en stabiliteit; er zijn al boeken over volgeschreven. Toch gaat ze er op een originele manier mee om en voelen haar teksten nergens afgezaagd aan. ‘I Wish I was a hero, with something beautiful to say’ klinkt het in “A Video Game”. Die wens is alvast uitgekomen. Waar het album op instrumentaal vlak soms wat kan inzakken, blijft het tekstueel niveau constant aanwezig.
Sommige nummers dwarrelen helaas voorbij zonder dat ze indruk maken. De instrumentatie op At Weddings is vaak nogal generisch. Wat rustiek getokkel, een akkoordenwisseling hier en daar, een vluchtige piano, een vleugje strijkers. Als je At Weddings beschouwt als een meditatiesessie past het allemaal perfect, maar is het genoeg om er een mens drie kwartier in ondergedompeld te houden? Volgens sommige recensenten wel, volgens anderen niet.
‘My life has always been a kind of secret, can you keep it?’ Tomberlin stelt de vraag tijdens het nummer “Seventeen” (clip hierboven). Voorlopig is haar muzikaal project slechts bekend bij een kleine groep liefhebbers van melancholische mijmermuziek en we hebben geen idee hoe dat in de toekomst zal evolueren. Wel zeker is dat Sarah Beth Tomberlin op haar debuutalbum een hele hoop talent etaleert en in staat is om prachtige nummers te schrijven. Wie weet vult ze er in de toekomst wel een volledige plaat mee.
B O N U S T I P S
C’est la vie – Phosphorescent
C’est la vie – Phosphorescent
Zo is het leven, aldus liedjesschrijver Matthew Houck van eenmansband Phosphorescent. Houck verliet New York, bouwde zijn eigen muziekstudio, kreeg twee kinderen en overleed bijna aan een hersenvliesontsteking. C’est La Vie gaat over de laatste ingrijpende periode in zijn nog relatief jonge leven. Negen liedjes komen voorbij. Soms somber, vaker opgewekt. Indiefolk op z’n best, zoals je van Phosphorescent mag verwachten. Een ode aan het leven, met New Birth In New England als fraaie belichaming van de plaat. Tekst: J. Teitsma
I’m a suspect – Lonny Holley
I’m a suspect – Lonnie Holley
Adembenemende Afro-Amerikaanse multi-media artiest uit New York. Tot 2012 was Holley bekend om z’n kunstwerken, z’n installaties en z’n geëngageerde politieke mening. In 2012 bracht hij z’n eerste plaat uit, ‘Just Before Music’ en die sloeg in als een bom, net zoals ‘Mith’, zijn derde album, dat nu weer doet. Lonnie Holley leerde zichzelf pianospelen. Z’n zang is hyperzelfbewust en wint aan zeggingskracht met iedere luisterbeurt. ‘Mith’ is een plaat die voor de huidige wereld valt te begrijpen. Hij is gemaakt van beton en tranen, vuiligheid en bloed, onrechtvaardigheid en hoop. Holley bedient zich van een soort impressionistische poëzie, super persoonlijk. Hij neemt een overduidelijk standpunt in (Black Lives Matter) en staat stil bij de hedendaagse Amerikaanse politiek. Je moet denken aan Bob Dylan, Joni Mitchell, Joanna Newsom en vooral Gil Scott-Heron. Tekst: Konkurrent
Abyskiss – Adrianne Lenker
Abyskiss – Adrianne Lenker
Met Big Thief bracht Adrianne Lenker twee prachtige albums uit met zeer persoonlijke songs die, ook vanwege schitterende concerten (o.a. Paradiso, Amsterdam) , alleen maar aan zeggingskracht hebben gewonnen. Solo zet ze de stijgende lijn gewoon door. Puur en ingetogen, warm en adembenemend zoals de mooiste Big Thief Ballads.
Dur Dur Of Somalia Volume 1 & 2 – Dur-Dur Band
Dur Dur Band – Somalia vol. 1 & 2
Absolute parel uit de Afrikaanse archieven, op het onvolprezen Analog Africa label. Ontstaan in 1980 werden ze al snel de populairste band in hun land, en terecht. De combinatie van traditionele Somalische muziek, funk en disco is onweerstaanbaar goed. En de wat roestige sound is heerlijk. De meest funky band uit Somalië!
In the shadows (again) – Garrett T. Caps
In the shadows (again) – Garrett T. Caps
Nieuwkomer Garrett T. Capps blaast je van je sokken met zijn space country
Een goed begin is het halve werk moet Garrett T. Capps gedacht hebben, want na de weergaloze openingstrack speelt de Texaanse muzikant een gewonnen wedstrijd. Op zijn nieuwe plaat kan de Amerikaan uit de voeten met countryrock die herinnert aan vervlogen tijden, maar in zijn beste songs creëert Garrett T. Capps zijn eigen space country en maakt hij diepe indruk met een wonderschone instrumentatie, doorleefde vocalen en muziek die nadrukkelijk buiten de lijntjes van de traditionele countryrock kleurt. Het schaart In The Shadows (Again) onder de interessantere rootsplaten van het jaar. Tekst: E. Zijleman – De krenten uit de Pop
>>> – Beak>
>>> – Beak>
Slowly and unassumingly, BEAK> have built up a pretty remarkable catalogue of sludgy motorik, bleak psychedelia, and low-slung oddities. Their latest album, >>>, is perhaps their most melodic and crisply defined work yet – maybe, as their label Invada Records suggest, in response to “the infinite cut & paste fuzz pedal kraut bands on the planet.”
Lead single Brean Down is sullen but strangely anthemic, a two note bassline and gently squalling guitars sitting underneath a wistful vocal melody. Birthday Suit nods to the soundtrack aesthetic that has (explicitly or implicitly) informed much of BEAK> member Geoff Barrow’s post Portishead output. RSI has the same jittery, washed out, sensuality that reverberates through Dutch producer Dollkraut’s excellently unsettling output. And Where We Fall is a vocal-led, rhythmic piece of folk-noir, and is an evocative and striking conclusion to the album, drawing on the oddball occultism that DIY labels like Devon Folklore Tapes shine a murky light on. Tekst: A. Corner, Crack Magazine
Muunduja – Maarja Nuut & Ruum
Muunduja – Maarja Nuut & Ruum
Taal kan wel eens afleiden van de muziek. Daar zal bij het debuutalbum “Muunduja” van Maarja Nuut & Ruum geen sprake van zijn. Want na al die jaren heb ik het Ests nog altijd niet onder de knie. Er zit dus niets anders op dan naar de zang van Nuut te luisteren als een extra instrument.Dat komt goed uit. Ze staat namelijk ook te boek als stemkunstenaar. Niet alle negen composities bevatten overigens haar stem. Op ‘Muutuja’ is bijvoorbeeld een hoofdrol weggelegd voor haar vioolspel. Door Ruum met een duistere soundscape omsingeld.
Extra emotionele lading van Maarja Nuut & Ruum: Op ‘Hamed kadunud’ is wel de stem van Nuut te horen. Het zorgt direct voor een extra emotionele lading. Samen met het vioolspel en het electronische arrangement verandert het nummer langzaam in een mantra. Op ‘Mahe’ horen we Nuut haar stem weer tot kunst verheffen. Het vioolspel lijkt haar roep te beantwoorden.
Radiohead: Op ‘Kuud kuulami’ keert haar stem gesampled à la Radiohead weer terug. Het instrumentarium op ‘Miniature C’ houdt het midden tussen een kerk- en draaiorgel, langzaam verworden tot chaos. Die ook opeens weer verdwenen is.
Schaarse momenten: Sfeervol en knap is de muziek van Maarja Nuut & Ruum zeker. Maar de momenten waarbij je dit album kunt opzetten zullen denk ik wel schaars zijn. Bij voorkeur aan het einde van de nacht als het eerste zonlicht de schemering verdrijft. Tekst: In de ban van
Alle albumtips hebben we hieronder integraal in een handige Spotify-lijst gezet. Beluister ze allemaal!
Onze regelmatig ververste Fernweh Magazine-lijst volgen op Spotify kan natuurlijk ook [gebruikersnaam: fernweh-magazine, Naam playlist: ‘FERNWEH albums vd week TIP’]. Daarin zetten we steevast de meest interessante nieuwe albumreleases van de week.
[De eerste 2 nummers overslaan. Die staan erin vanwege een bug in Spotify. Onze Minions krijgen die nummers maar niet verwijderd… De lijst begint dus op #3]
Onlangs las ik onderstaande intrigerende passage in het prachtige boek Pilgrim at Tinker Creek van Annie Dillard uit 1974. Het toeval wil dat uitgeverij Atlas Contact heeft aangekondigd om binnenkort (januari 2019) met een Nederlandse vertaling van dit bijzonder mooie boek te komen. En die Peter Freuchen die hieronder geciteerd wordt maar waarvan ik nog nooit gehoord had? Hij blijkt ook nogal bijzonder te zijn: misschien wel de meest bijzondere kerel, tevens grootste ‘badass’ ooit. Zóveel bijzonderheden zijn natuurlijk reden voor een nadere beschouwing.
CITAAT:
“When too much light falls on everything, a special terror results. Peter Freuchen* describes the notorious kayak sickness to which Greenland Eskimos are prone.
‘The Greenland fjords are peculiar for the spells of completely quiet weather, when there is not enough wind to blow out a match and the water is like a sheet of glass. The kayak hunter must sit in his boat without stirring a finger so as not to scare the shy seals away… The sun, low in the sky, sends a glare into his eyes, and the landscape around moves into the realm of the unreal. The reflex from the mirrorlike water hypnotizes him, he seems to be unable to move, and all of a sudden it is as if he were floating in a bottomless void, sinking, sinking, and sinking… Horror-stricken, he tries to stir, to cry out, but he cannot, he is completely paralyzed, he just falls and falls.’ ”
— Annie Dillard, Pilgrim at Tinker Creek [1974]
‘[…] he just falls and falls.’Inuit in een kajak op een bijna windstil Lake Harbour, (CAN) [± 1920]
Pelgrim langs Tinker Creek – Annie Dillard
Bovenstaande passage komt uit een boek van Annie Dillard. Zij verhuisde in 1971 naar Tinker Creek, een vallei in de Amerikaanse staat Virginia. Daar woonde ze vier seizoenen, alleen, in een huis aan de rand van het dal. Tijdens haar verblijf houdt Dillard een dagboek bij waarin ze over haar dagelijkse omzwervingen langs de oevers van het riviertje Tinker Creek schrijft.
De lucht boven Tinker Creek
Energiek en bezield vertelt ze over de vaak genadeloze natuur in en rond de rivier en hoe gedurende de seizoenen het leven onophoudelijk aan verandering onderhevig is. Annie Dillard dwingt je voortdurend naar details te kijken, waardoor je je aldoor omringd voelt door het mysterie, de dood, de schoonheid, en het geweld van de natuur. En dat is meteen de grootste les van Dillards proza: dat we niet los van de natuurlijke wereld leven, maar er deel van uitmaken.
Tinker Creek: mooie bossen, riviertjes en watervallen
Pelgrim langs Tinker Creek is een subliem poëtisch dagboek, een kroniek van een zoektocht naar niets minder dan de betekenis van het leven, een natuurklassieker van jewelste. Het wordt niet voor niets altijd in één adem genoemd met Walden van Henry David Thoreau of de boeken van John Muir. In dat rijtje past ook de, wat Fernweh Magazine betreft, onvolprezen hedendaagse Franse schrijver Sylvain Tesson, waarover wij onder meer hier (=passage uit één van zijn boeken) en hier (=aankondiging en samenvatting nieuw te verschijnen boek) eerder schreven.
* Over Peter Freuchen, mogelijk de interessantste man ter wereld…
Wie is die man die Annie Dillard in haar boek citeert? Dat is niet zomaar iemand. Lorenz Peter Elfred Freuchen (1886 – 1957) was een Deense ontdekkingsreiziger, auteur, journalist, arts, antropoloog en sowieso een héééle vette Badass (met hoofdletter ‘B’). Hij is onder meer beroemd vanwege zijn Arctic exploration, in het bijzonder de Thule Expedities waarvoor hij met een hondenslee 2000 kilometer (!) sneeuw, ijs en vrieskou trotseerde.
Eén van vele avonturen
Omdat hij het, eenmaal aangekomen in Groenland, wel naar zijn zin had, bleef hij twee decennia bij de “Eskimo’s” (tegenwoordig worden de inheemse bewoners van Groenland ‘Inuit’ genoemd). Hieronder zie je hem afgebeeld in een jas gemaakt van… de ijsbeer die hem aanviel. Een wolf die hem ooit aanviel, viel hetzelfde lot ten deel.
Ook had hij eens te kampen met bevroren ledematen. Zijn voeten waren al helemaal zwart van het koudvuur. Wat doet een man als Freuchen dan? Met een tang en een hamer zette hij vervolgens zélf maar even de aangetaste delen van zijn eigen voeten af, waaronder al zijn tenen. Chuck Norris is een pussy als je dat leest, nietwaar?
Oké Rambo nam het in de film weliswaar op tegen de Russen in Afhanistan maar Peter Freuchen was op zijn beurt in het echte leven een heuse ‘Nazi-slayer’. Bovendien gaf Freuchen natuurlijk ondergronds leiding aan het Deense Verzet. Toen hij onverhoopt in de handen van de Nazi’s viel – die vanwege zijn enorme slagkracht jacht op hem maakten – veroordeelden ze hem tot de doodstraf. Deze werd niet voltrokken omdat… onze held Rambojaans wist te ontsnappen. In zijn geval naar Zweden.
Peter Freuchen [1906]Na de oorlog ondernam hij en passant ook nog expedities naar Zuid-Afrika en het immer plezierige Siberië. O ja, hij speelde ook nog in speelfilms waarvan er één natuurlijk een Oscar won. Hij trouwde drie keer. Alledrie de keren met bijzondere vrouwen: eerst een Inuit-mevrouw en na haar dood een miljonairsdochter bijvoorbeeld.
En wat deed hij toen hij eens in het Arctische gebied levend begraven werd in een soort van sneeuw- en ijssarcofaag, veroorzaakt door een lawine tijdens een zware storm? Van zijn eigen bevroren uitwerpselen maakte hij een mes waarmee hij zich een weg naar de oppervlakte bikte. Dat heb ik zelfs McGyver himself nooit zien doen. Zijn vele unieke etnologische, literaire en overige bijzondere verrichtingen laat ik zelfs nog buiten beschouwing. Wel stel ik de vraag: is Peter Freuchen, de ultieme Badass? Wie durft daarover nog te twijfelen?
Vrijwel nooit is mijn verlangen om een boek te lezen groter dan op het moment dat het nog net niet is verschenen (in Nederlandse vertaling). Hieronder raad ik alvast een aantal van die boeken aan. Geduld, geduld, want ze zijn binnenkort te koop maar nu nog net even niet…
1. Meneer Kato speelt familie – Milena Michiko Flašar
De Japans-Oostenrijkse Milena Michiko Flašar (1981) heb ik leren kennen via haar prach-ti-ge debuut: Een bijna volmaakte vriendschap. De schrijfster studeerde onder meer vergelijkende literatuurwetenschappen in Wenen en Berlijn . Ze is de dochter van een Japanse moeder en een Oostenrijkse vader en de schrijfster woont in Wenen. Het prachtige boek dat in een ‘Japanse verstilde stijl’ geschreven is, moet je echt lezen als je dat nog niet gedaan hebt. Een introverte beauty van bescheiden omvang, waarmee ze terecht vele prijzen won. Niet alleen biedt het tere boek een fijne leeservaring maar en passant leer je ook nog de ins en outs van het leven in het hedendaagse Japan; bijvoorbeeld over hikikomori en salary men. Een echte aanrader.
Dit verfijnde boek maakt me extra nieuwsgierig naar haar opvolger. Binnenkort (vanaf begin september 2018) is in vertaling Meneer Kato speelt familie verkrijgbaar. Ik kan niet wachten!
Samenvatting
De dagen rekken zich oeverloos, en tegelijk vliegt de tijd voorbij als een zwaluw. Eigenlijk kan het leven nu écht beginnen. Misschien moet hij een klein wit hondje aanschaffen? Meneer Kato verlangt naar een opwindend leven. In ieder geval minder saai.
Wat benijdde hij zijn collega, die na zijn pensioen een motor kocht en met wapperend haar de ondergaande zon tegemoet reed (ook al was er niets van waar). Maar nu is meneer Kato zelf pensionado en heeft hij geen idee hoe hij zijn verdere leven zal aanpakken. De kinderen zijn al lang het huis uit, en thuis werkt hij zijn vrouw op de zenuwen. In de grote flat, waarvoor hij zo hard heeft gewerkt, is het stil geworden.
Of die jonge vrouw die hij onlangs op de begraafplaats heeft ontmoet een kletsmajoor of een oplichter is, weet hij niet zo goed. Maar hij neemt haar aanbod aan om als medewerker van haar agentschap Happy Family als stand-in op te treden. De ene keer als lieve opa, een andere keer als ex-echtgenoot die zonder morren de afwas doet, of als begripvolle baas. Allemaal mensen die in deze vorm niet bestaan. Het is een inventieve ‘waarheidscorrectie’. Meneer Kato speelt zijn rol met volle overtuiging, steeds weer verrast over al die onvervulde wensen, verkeerde keuzes en gemiste kansen, jaloezie en verdriet.
Net als in haar bewonderde debuut Een bijna volmaakte vriendschap slaagt Milena Michiko Flašar erin om met compassie en warmte over een heel gewoon maar uniek leven te vertellen. Ze schrijft over iemand die op het laatste moment begrijpt, dat geluk of een geslaagd leven geen toeval of lot is, maar hard werken.
2. Mijn jaar van rust en kalmte – Ottessa Moshfegh
Medio september komt vervolgens een boek in vertaling uit van de in Boston (VS) geboren Ottessa Moshfegh: Mijn jaar van rust en kalmte. Haar korte verhalen in The Paris Review waren eerder prijswinnend. Ze ontving een ‘creative writing fellowship’ van de National Endowment of the Arts en nu is ze een Wallace Stegner fellow aan Stanford University. Haar roman Eileen stond op de shortlist van de Man Booker Prize 2016. Natuurlijk verlangen we allemaal naar een jaar van rust en kalmte en alleen al daarom zijn we geïnteresseerd in dit boek. Daarnaast ben ik ook erg benieuwd naar deze jonge schrijfster die door kenners gezien wordt als een van de meest veelbelovende schrijftalenten in de VS en daarbuiten.
Samenvatting
Eigenlijk zou onze hoofdpersoon gelukkig moeten zijn: ze is jong, slank, mooi, net afgestudeerd aan Columbia, heeft een eenvoudige baan bij een trendy kunstgalerij en woont in een appartement aan de Upper East Side van Manhattan dat ze – net als alles in haar leven – betaalt van een erfenis.
Desondanks is er een donker, luchtledig gat in haar hart dat niet enkel te verklaren is door het verlies van haar ouders, de manier waarop haar geliefde haar behandelt of haar sadomasochistische relatie met haar beste vriendin Reva. Het is het jaar 2000 in een stad die glinstert van rijkdom en onuitputtelijke mogelijkheden. Wat zou er dan toch zo vreselijk verkeerd kunnen voelen?
Mijn jaar van rust en kalmte is een krachtig antwoord op die vraag. In dit verhaal over een jaar doorgebracht onder de invloed van een waanzinnige combinatie van drugs die de hoofdpersoon zouden moeten genezen van haar vervreemding van deze wereld, toont Moshfegh de lezer hoe redelijk en zelfs noodzakelijk precies die vervreemding kan zijn. Zowel fijnzinnig als zwartgallig grappig, genadeloos en barmhartig: dit boek toont ons een jonge, veelbelovende schrijfster op de toppen van haar kunnen.
‘Een van de grappigste, meest verfrissende romans die dit jaar verschenen zijn.’
The New York Times
‘Dit is mogelijk de beste existentiële roman die niet door een Franse auteur geschreven is.’
3. Een zomer met Homerus. Een reis door de mythologie en het nu – Sylvain Tesson
Wel drie heerlijke zomers bracht ik door met de geweldig avonturen van erudiet, avonturier, filosoof en Franse schrijver Sylvain Tesson. Hij mag mij vanaf de eerste zomer al tot zijn fans rekenen!
Met hem zat ik in de Auvergne, Frankrijk maar als het ware Zes Maanden in de Siberische Wouden aan het Bajkal meer, in het Zuiden van Siberië, Rusland. Wat een aanrader!
Een andere zomer zat ik in de zijspan van zijn antieke Russische motor. Ik las toen zijn Berezina – met Napoleon in de zijspan. Op zijn motor (voor kenners: een echte Ural!) scheurt Tesson samen met een stel vrienden met dito motoren van Moskou naar Parijs. Tesson volgt het winterse, terugtrekkende spoor van Napoleon en zijn Grande Armée nadat het, dan exact 200 jaar geleden, door tsaar Alexander I is verslagen en over de rivier Berezina een goed heenkomen zoekt. Ternauwernood ontsnapt Napoleon daar aan een totale vernietiging. Onderweg in de zijspan leest Tesson – en dus ook ik als lezer – de mémoires van generaal Caulaincourt en luitenant Bourgogne.
Vorig jaar zomer las ik nota bene ín Frankrijk zijn tocht Langs ongebaande paden – een voetreis dwars door Frankrijk. Heerlijk om samen met Sylvain Tesson weg van de digitale snelweg de geitenpaden die je dwars door de Franse natuur leiden, te betreden. Lees hier een mooi (kort) fragment uit dat boek.
Dan nu zomervakantie 2018. Ik had me natuurlijk verheugd op weer een avontuurlijke reis met Tesson. Maar tot mijn grote ontsteltenis ontdekte ik… géén nieuwe Tesson. Wat een teleurstelling! Er zou pas in december 2018 een nieuwe uitkomen in Nederlandse vertaling. Een zomervakantie zonder de Fransman dus, maar gelukkig wel met het vooruitzicht dat er een winter met Tesson aankomt. En toch zal dit ook alsnog een beetje een zomer met Tesson opleveren want zijn nieuwe boek heet: Een zomer met Homerus – Een reis door de mythologie en het nu. Wat ik ervan weet is dat hij in de zomer van 2017 een serie programma’s voor de Franse radio maakte, en dat dit boek daarvan de neerslag is.
Overigens een tip voor de liefhebbers van de boeken van Sylvain Tesson: in het Frans zijn nog meer van zijn boeken te verkrijgen. Hopen dat uitgeverij Athenaeum zijn hele oeuvre tot op heden vertaalt! Het is de moeite waard!
Samenvatting
De Ilias en de Odyssee zoals ze u nog nooit verteld zijn. Een reis van Homerus naar de eenentwintigste eeuw – een reis van 2500 jaar.
Iedere keer dat je een persoonlijke crisis doormaakt, of getuige bent van een ramp, vind je bij Homerus de beschrijving ervan, de uitleg en de duiding. Zijn werk is een leidraad voor het leven. Sylvain Tesson, befaamd reiziger en schrijver, neemt ons mee naar Homerus’ wereld én de onze: “In het Midden-Oosten maakt men elkaar af, Homerus beschrijft die oorlog. De Koerden vechten voor hun land, Homerus verhaalt over de strijd van Odysseus om zijn verloren macht terug te krijgen. Ecologische rampen jagen ons angst aan, Homerus schildert de razernij van de natuur en de waanzin van de mens.’
Maar Homerus is ook, en allereerst: de vreugde van het lezen. Ook voor kinderen. Zijn werk zit vol stelende meisjes, figuren die uit de aarde tevoorschijn komen, monsters die helden bevechten op het water, in het water, in de lucht…
Taal: Nederlands
Verschijningsdatum: december 2018
Aantal pagina’s: 176 pagina’s
ISBN13 9789025309510
Auteur: Sylvain Tesson /// Vertaald door: Katelijne de Vuyst
Martin is een korte docu (± 9 minuten) van de Ierse regisseur en fotograaf Donal Moloney over (zijn band met) Martin. Daarin is elke seconde het kijken waard!
Martin Hart & Donal Moloney maken een strandwandeling
Moloney zag hem voor het eerst vanuit zijn ooghoek toen hij een brug passeerde. Martin sliep onder de Westland Row brug in Dublin en leek, volgens Moloney, haast wel een romanfiguur van Dickens. Hij moest en zou hem ontmoeten. Zo geschiedde.
Martin op een uitstapje naar Wicklow Mountains waar Donal hem fotografeert
Martin onder de ‘Westland Row’-brug, waar hij 4 van de 14 jaar dat hij op straat leeft, te vinden is | Foto: Donal Moloney
Home is the intellectual capacity to be happy”
~ Martin Hart
Martin Hart (leeftijd: ruim zestig jaar) blijkt al 14 jaar in de straten van Dublin te leven. Hij is eloquent, zeer belezen en ronduit intelligent. Is hij te karaktiseren als ‘dakloos’? Nou nee: de hemel vormt zijn dak. Overal is zijn thuis. En wat ‘ongelukkig zijn’ betekent, kan hij je niet vertellen. Wie wil dát nou niet ook een beetje meer?
Klik rechts onderaan op de vier pijltjes (‘enter full screen’) in het Vimeo-scherm om het filmpje beeldvullend te maken en kijk nu hier deze prach-ti-ge korte film, getiteld:
MARTIN
Interesseert dit je?
Dan ben je misschien ook geïnteresseerd in andere Fernweh-posts:
“Ik had een droom die me niet losliet. Ik stelde me voor dat er een beweging zou ontstaan die het ‘genootschap van de ongebaande paden’ zou heten. Die ongebaande paden stonden dan niet alleen voor een netwerk van dwarswegen, maar konden ook duiden op de mentale omzwervingen die we zouden maken om aan de moderne tijd te ontsnappen. Getekend op een kaart en slingerend over de grond zouden ze zo hun weg vervolgen in onszelf en onze geestelijke vluchtroute traceren. Je hoefde de wereld niet te minachten of de pretentie te hebben die te kunnen veranderen. Nee! Het feit dat je er niets mee gemeen had was al voldoende. De wereld uit de weg gaan vond ik getuigen van moed en tact. De aftocht organiseren leek me dringend gewenst. De regels voor deze existentiële onderduiktactiek beperkten zich tot een paar simpele voorschriften: je niets aantrekken van wat er in de wereld gebeurde, je nergens door laten meeslepen, zelf bepalen wanneer je in opstand kwam, waar je warm voor liep, wat je tegen de borst stuitte, je verschansen achter een muur van boeken, tussen de bomen, aan tafel met vrienden, denken aan dierbaren die waren overleden, je omringen met wie je liefhad, mensen helpen die je daadwerkelijk was tegengekomen en van wie je niet alleen het statistische bestaan had bestudeerd. Kortom, je eigen weg gaan. Beter nog: verdwijnen! ‘Leef in het verborgene’, luidde een van de spreuken van Epicurus (niet dat dat hem is gelukt, want tweeduizend jaar na zijn dood weten we nog steeds wie hij is). Maar daarmee heeft hij wel een pleidooi gehouden voor de ongebaande paden.
Sylvain Tesson op weg dwars door onbekend Frankrijk. Deze foto werd gemaakt door zijn kompaan en (deels) reisgezel: Thomas Goisque
We zouden die ongebaande paden massaal gaan bewandelen want de groep die een allergie ontwikkelde voor virtuele illusies werd alleen maar groter. We hadden genoeg van de aansporingen van onze tijd: Enjoy! Take care! Be safe! Be connected! We waren het koortsachtige stadsleven zat. Als we de blauwe schermen die onze hightech levens beheersten kapot zouden trappen, zou daarachter zo’n ongebaand pad opdoemen, als een licht aan het einde van een tunnel. Dit alles was geen politiek manifest. Het was een uitnodiging om de benen te nemen. Leven leek me synoniem met wegwezen. Nadat Napoleon met generaal De Caulaincourt de Berezina was overgestoken, had hij in de arrenslee die hen terugbracht naar Parijs tegen hem gezegd: ‘Er zijn twee soorten mensen, degenen die bevelen en degenen die gehoorzamen.’ Toen ik me nog hevig interesseerde voor het Empire, en zelfs met een steek op in bad ging, had ik dat een zeer rake uitspraak gevonden. Maar nu, terwijl ik op de modderige oever van de Var mijn sokken uitwrong, vond ik dat de keizer een derde categorie over het hoofd had gezien: degenen die vluchten. ‘Sire!’ zou ik, als ik hem gekend had, tegen hem hebben gezegd, ‘Vluchten is bevelen! Je beveelt tenminste het lot om je met rust te laten.’ “”
Reiziger, filosoof en avonturier Sylvain Tesson (1972) is een bekende en zeer populaire hedendaagse Franse schrijver. De Arbeiderspers publiceerde eerder van hem Zes maanden in de Siberische wouden (Prix Médicis 2011) dat tevens een van onze lievelingsboeken is en Berezina (Prix des Hussards 2015).
Wij hopen oprecht dat De Arbeiderspers nog vele boeken van hem (alsnog) zal vertalen: een unieke, prettig wijsgerige en bovendien erudiete stem in de hedendaagse literaire wereld.
Natuurlijk dien je als serieuze americanaliefhebber naar Empire (Cornelius Chapel Records) van Brad Armstrong te luisteren. Zeker als je ook van Matt Woods, Patterson Hood, Adam Faucett of Josh Nolan houdt. Rauwe, eerlijke, melodieuze gitaargeorienteerde singersongwriterrock dus. Maar dan wel rauw zonder dat het punky wordt. Armstrong is ook te vinden in de line-up van The Dexateens; Empire is echter het eerste album dat hij als soloartiest uitbrengt. Hij kreeg daarbij hulp van onder meer Maria Taylor die in de achtergrond zingt. Op het schitterde Deep Water zingt Taylor (zelf een begenadigd singer-songwriter, maar ook actief in Azure Ray) zelfs de lead vocals. Het gaat nooit goed met de bezongen levens op Empire. In het openings- (en titel)nummer gaat het al over de moeilijkheden om de endjes aan elkaar te knopen. The gas bill’s comin and that fuckin rent/Them liquor bottles are all mostly spent. Het daaropvolgende No Vain Apology gaat het over vrienden die geen vrienden meer zijn en een vrouw die hem verlaat met een geweer in haar handen. Het waarlijk schitterende nummer kent een zogenaamd verlosmomentje wanneer de na 30 seconden ingevallen drumcomputer 20 seconden later wordt vervangen door echte drums. Het wordt allemaal nog erger in Cherokee Nose Job, waarin de oude traditie van het opensnijden van het gezicht van je ontrouwe vrouw wordt beschreven. Nee, het is allemaal verre van okee wat Armstrong aansnijdt. Maar de wijze waarop hij dat doet is dan weer juist zeer okee. Emotionaal geladen nummers, snijdende solo’s en een scherp oog voor detail. Empire is een indrukwekkende plaat.
De Japans-Oostenrijkse Milena Michiko Flašar (1981) heb ik leren kennen via haar prach-ti-ge debuut: Een bijna volmaakte vriendschap. De schrijfster studeerde onder meer vergelijkende literatuurwetenschappen in Wenen en Berlijn . Ze is de dochter van een Japanse moeder en een Oostenrijkse vader en de schrijfster woont in Wenen. Het prachtige boek dat in een ‘Japanse verstilde stijl’ geschreven is, moet je echt lezen als je dat nog niet gedaan hebt. Een introverte beauty van bescheiden omvang, waarmee ze terecht vele prijzen won. Niet alleen biedt het tere boek een fijne leeservaring maar en passant leer je ook nog de ins en outs van het leven in het hedendaagse Japan; bijvoorbeeld over hikikomori en salary men. Een echte aanrader.
Medio september komt vervolgens een boek in vertaling uit van de in Boston (VS) geboren Ottessa Moshfegh: Mijn jaar van rust en kalmte. Haar korte verhalen in The Paris Review waren eerder prijswinnend. Ze ontving een ‘creative writing fellowship’ van de National Endowment of the Arts en nu is ze een Wallace Stegner fellow aan Stanford University. Haar roman Eileen stond op de shortlist van de Man Booker Prize 2016. Natuurlijk verlangen we allemaal naar een jaar van rust en kalmte en alleen al daarom zijn we geïnteresseerd in dit boek. Daarnaast ben ik ook erg benieuwd naar deze jonge schrijfster die door kenners gezien wordt als een van de meest veelbelovende schrijftalenten in de VS en daarbuiten.
Wel drie heerlijke zomers bracht ik door met de geweldig avonturen van erudiet, avonturier, filosoof en Franse schrijver Sylvain Tesson. Hij mag mij vanaf de eerste zomer al tot zijn fans rekenen!
